Introductie

In 2022 - tachtig jaar na de eerste deportaties uit de Dossinkazerne - blijft de opdracht van Kazerne Dossin actueel en relevant. Als delicate herinneringsplaats blijven we bezoekers uitnodigen en uitdagen. Mensen leren niet enkel over de Holocaust, maar ook van inzichten in de mechanismen die haar mogelijk maakten. Het is geen sinecure en verre van een evidentie om geschiedenis recht te doen. De actuele betekenis van de historische nazi-terreur is niet eenduidig. We dienen wakker en alert te blijven voor autoritaire tendensen in de samenleving, zowel dichtbij als verder van huis.

We sensibiliseerden bezoekers op verschillende manieren. De permanente expo kadert de gebeurtenissen in Mechelen in de ruime geschiedenis van de Holocaust. Dit jaar gaf de portretten ceremonie 210 gedeporteerden een gezicht en een plaats op de gedenkmuur. De tijdelijke expo ‘Universal Human Rights’ daagde bezoekers uit om na te denken over de implicaties van de universele mensenrechten op persoonlijk en universeel niveau. Via boekvoorstellingen en gasttentoonstellingen brachten we verschillende thema’s en invalshoeken onder de aandacht. Ook nieuwe inzichten uit onderzoek werden gedeeld.

Het tienjarig bestaan van Kazerne Dossin bood de gelegenheid om met vele betrokkenen stil te staan bij het belang van het memoriaal, museum en onderzoekscentrum. We organiseerden een herdenkingsconcert voor de slachtoffers en hebben nieuwe projecten uitgezet om de publieke opdracht van Kazerne Dossin ook in de komende jaren - samen met u - waar te maken.

Tomas Baum, directeur

2022 in cijfers

0 Bezoekers
0 Permanente tentoonstelling 0 Tijdelijke tentoonstellingen
  • Universal Human Rights
  • Wie één leven redt, redt de hele wereld
  • Gewone mensen in oorlogstijd
  • #Stolen Memory
  • Missing Stories
  • 28243 Kinderen & jongeren (in groep & individueel)
  • 6226  Volwassenen in vorming
  • 19040 Volwassenen in vrije tijd
0 Evenementen
0 Onderzoekscentrum
  • 70486 Unieke bezoekers op de website
  • 11200 Volgers op sociale media

2022 in vogelvlucht

23 januari 2022

Boeknamiddag ‘De jongen die Auschwitz tekende’

23.01.2022

Schrijver Thomas Geve werd als Joodse tiener naar Auschwitz gedeporteerd. Na de bevrijding tekende hij zijn herinneringen neer en schreef alles op. Het boek ‘De jongen die Auschwitz tekende’ is het pakkende resultaat. De halfzus van Thomas, Judy Cohn, kwam zijn verhaal vertellen, Veerle Vanden Daelen zorgde voor de historische context.

2022
27 januari 2022

International Holocaust Remembrance Day

27.01.2022

Kazerne Dossin herdacht samen met het Vredescentrum de slachtoffers van de Holocaust met de vertoning van de stomme film ‘Stad zonder Joden’ (‘Stadt ohne Juden’) in de Arenberg. Veerle Vanden Daelen zorgde voor de verwelkoming en benadrukte het belang van verder historisch onderzoek voor de blijvende herinnering in Antwerpen. Daarnaast kwam de Permanente Vertegenwoordiger van de Duitse ambassade in België, Volker Timmermann, naar Kazerne Dossin. In het gezelschap van burgemeester Alexander Vandersmissen en directeur Tomas Baum legde hij een krans aan de treinwagon voor het museum.

27 januari 2022

Left Behind

27.01.2022

Op International Holocaust Remembrance Day werd eveneens het onderzoek ‘Left Behind’ voorgesteld. ‘Left Behind’ vertelt het verhaal van Organisation Todt, met een focus op de verplichte tewerkstelling van Joodse mannen uit Antwerpen in Noord-Frankrijk. Het project onderzoekt welke impact Organisation Todt had op het dagelijks leven en de overlevingskansen van de Joodse arbeiders en hun achtergebleven families. Aan de hand van drie interactieve kaarten zijn de bevindingen van het onderzoek visueel toegankelijk.

Lees meer
10 februari 2022

 

 

Universal Human Rights

10.02-11.12.2022

Op 10 februari startte ‘Universal Human Rights’, een tijdelijke tentoonstelling die de bezoeker de wereld van de universele mensenrechten liet ontdekken. Elke bezoeker kon zijn rechten leren kennen in deze driedelige expo vol interessante weetjes en inspirerende boegbeelden, waar ook moeilijke dilemma’s en prangende actualiteit aan bod kwamen. Speciaal voor kinderen en voor jongeren waren er actieve parcours op maat.

Lees meer
13 februari 2022

Middag van de meridiaan

13.02.2022

Halverwege de gastexpo ‘Meridiaan van het hart’ was er een namiddag met een interview, gedichten, film en muziek. Carl De Strycker, directeur van het Poëziecentrum, sprak met de kunstenaar Jan Mulder over zijn beeldreis door gedichten van Paul Celan. Dichter, schrijver, beeldend kunstenaar Akim A.J. Willems droeg voor uit zijn gedichtencyclus die op poëzie van Paul Celan is geïnspireerd. Een kortfilm en pianomuziek maakte het gesmaakte programma compleet.

 

27 februari 2022

Boeknamiddag ‘Si je reviens un jour’

27.02.2022

Journaliste Stéphanie Trouillard (France24) kwam naar Kazerne Dossin om te vertellen over haar strip ‘Si je reviens un jour…’. Dit verhaal is gebaseerd op de brieven van Louise Pikovsky, een Joods meisje dat uiteindelijk via de Dossinkazerne gedeporteerd werd naar Auschwitz. Louise schreef de brieven naar haar leerkracht Latijn/Grieks. Het briefverkeer stopt abrupt op 22 januari 1944, de dag van haar laatste brief en arrestatie. Tijdens deze presentatie waren eveneens De nicht van Louise, Claire Pikovsky en genealoge Marie Cappart maakten ook deel uit van het panel.

3 maart 2022

Wie één leven redt, redt de hele wereld

3.03-3.06.2022

Veel Joodse overlevers deelden na de oorlog verhalen over hun redders met het Yad Vashem Instituut en het Vilna Gaon Museum van Joodse Geschiedenis in Litouwen. Het Vilna Gaon Museum verwerkte deze verhalen tot een boeiende reizende expo. I.h.k.v. deze gastexpo werd op 8 mei de documentaire ‘Sisters’ vertoond over het leven van Dana Pomerants-Mazurkevich. Nadien volgde een gesprek via Zoom met Dana en de kleinzoon van haar redder. Professor Adolphe Nysenholc, zelf een ondergedoken kind, legde het verband tussen het Belgische en Litouwse verhaal van burgers die Joden hebben gered.

27 maart 2022

Boeknamiddag ‘Transport XX. Bestemming Auschwitz’

27.03.2022

Auteur Mark De Geest vertelde over zijn historische roman ‘Transport XX’, gebaseerd op het waargebeurde verhaal van transport XX dat tijdens de Tweede Wereldoorlog tot stilstand werd gebracht door drie jonge mannen. Tomas Baum zorgde voor de inleiding en Viv Wolfs modereerde. Acteur Vic De Wachter las enkele fragmenten voor.

29 maart 2022

International Database Conference

29-31.03.2022

Elk jaar komen archivarissen en onderzoekers, verbonden aan Holocaust-memorialen en -musea in heel Europa, de Verenigde Staten en Israël, samen om kennis uit te wisselen. Ze presenteren tijdens deze database conferentie hun lopende en afgeronde projecten. Het is een uitgelezen moment om samenwerkingen aan te gaan of te verbreden, en om ideeën voor nieuwe projecten te toetsen. In 2022 vond de conferentie plaats in Kazerne Dossin. Team Collecties & Onderzoek presenteerde het ‘Left Behind’-project.

24 april 2022

Erfgoeddag ‘Recht op onderwijs’

24.04.2022

Speciaal voor Erfgoeddag werd een nieuw parcours ontwikkeld doorheen de tijdelijke en permanente tentoonstelling. Zo ontdekten de bezoekers de impact van de Tweede Wereldoorlog op het onderwijs en het latere artikel 26 in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. In de namiddag gingen Holocaust-overlevers Regina Sluszny en Simon Gronowski in gesprek met Veerle Vanden Daelen. Ze vertelden over hun schoolgaande jeugd en hoe hun onderwijskansen beïnvloed werden door de Tweede Wereldoorlog.

26 april 2022

Trains and the Holocaust

26.04.2022

I.s.m. Europalia ‘Trains & Tracks’ en Stichting Auschwitz organiseerde Kazerne Dossin de conferentie ‘Trains and the Holocaust’. De trein was lange tijd een symbool van de moderniteit, maar transformeerde tijdens de Tweede Wereldoorlog in een instrument van de genocide. De hele dag waren er lezingen en rondetafelgesprekken over verschillende aspecten van de deportatie. Met: Nico Wouters (CegeSoma),  Frédéric Crahay (Stichting Auschwitz), Koen Aerts (UGent),  Dorien Styven, Laurence Schram en Veerle Vanden Daelen (Kazerne Dossin), Grégory Célerse, Hannes Vanwymelbeke (War Heritage Museum).

Lees meer
2 juni 2022
Foto: Johanna Groß

#StolenMemory

02.06 - 19.06.2022

In juni stond een uitklapbare container tussen Kazerne Dossin en de Dossinkazerne. In en op de container kon je de expo #StolenMemory ontdekken. Tijdens de Tweede Wereldoorlog namen de nazi’s alle persoonlijke bezittingen van hun slachtoffers af. Het Arolsen Archief bewaart enkele duizenden van deze voorwerpen. Het tracht daarenboven deze ‘gestolen aandenkens’ terug te geven aan de families van de slachtoffers, o.a. via deze rondreizende container.

16 juni 2022

Gewone mensen in oorlogstijd

16.06-18.09.2022

De gastexpo ‘Gewone mensen in oorlogstijd’ bestond uit twee luiken, telkens van een andere stripauteur: ‘Scherven & Littekens’ door Erik de Graaf en ‘Robbedoes – Hoop in bange dagen’ door Emile Bravo. Geïnspireerd door een familieverhaal schetste Erik de Graaf hoe ingrijpend het leven van ‘gewone mensen’ veranderde door de Tweede Wereldoorlog. Stripfragmenten van de hand van Emile Bravo toonden aan hoe ‘gewone mensen’ probeerden te overleven in de oorlogssituatie.

Lees meer
21 juni 2022

Lezing ‘De tatoeëerder van Auschwitz’

21.06.2022

Op dinsdag 21 juni was de Nieuw-Zeelandse auteur Heather Morris te gast. Haar debuut, ‘De Tatoeëerder van Auschwitz’, werd een wereldwijde bestseller. Heather Morris vertelt uitzonderlijke levensverhalen in de vorm van een roman. In Kazerne Dossin gaf Heather een kijk op het boeiende creatieproces van haar romans.

21 september 2022
herdenking noord-frankrijk
Herdenking Noord-Frankrijk

Herdenking van de transporten vanuit Noord-Frankrijk

21.09.2022

Kazerne Dossin organiseerde een herdenkingsmoment voor de slachtoffers die vanuit de Franse regio Nord-Pas-de-Calais via Kazerne Dossin gedeporteerd werden. Leerlingen van het Lycée français in Brussel lazen de namen van de slachtoffers voor in aanwezigheid van de Franse ambassadeur in België, Mr. Sénémaud. Een getuigenis en twee panels van experts vulden het programma aan.

4 oktober 2022

Missing Stories

04.10.2022-17.01.2023

Het Hongaars Cultureel Centrum in Brussel bracht de expo ‘Missing Stories’ naar Kazerne Dossin.  Fotograaf Ildi Hermann zocht Hongaarse Joden op in New York. Ze zocht hen thuis op, nam de tijd om foto’s te nemen en te luisteren naar hun verhalen. Deze oudere getuigen vertelden vaak voor de eerste keer hun verhaal. Het zijn herinneringen die deel uitmaken van de Hongaarse geschiedenis en de Holocaust.

8 oktober 2022

Open Huizen

8, 9.10.2022

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden zo’n 25.000 inwoners van Antwerpen het slachtoffer van het naziregime. Vele huizen, straten en wijken bewaren hun verhalen. In oktober kon je deze verhalen op een twintigtal locaties ontdekken. Kazerne Dossin gaf hiervoor input en deelde zijn netwerk. Dorien Styven gaf twee lezingen over Emiel Vos en zijn pleegzoon Norbert Vos-Obstfeld. Veerle Vanden Daelen sprak over het Joods leven in Borgerhout en Berchem voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog en ondersteunde het verhaal van Michel Fischler over zijn familiegeschiedenis. Dit verhaal is eveneens een element in de rondleiding rond het thema voetbal die Kazerne Dossin sinds 2022 aanbiedt.

Lees meer
30 oktober 2022

Boeknamiddag ‘De draaischijf’

30.10.2022

Niemand minder dan Tom Lanoye kwam zijn historische roman ‘De draaischijf’ voorstellen. In een eerste panelgesprek belichtte Tom Lanoye samen met twee historici en een dramaturg de figuur van Lon Landau. Landau was een Joodse decor- en kostuumontwerper die gevangen zat in de Dossinkazerne en is tevens een personage uit de roman. In een tweede deel bespraken Lanoye en historica Babette Weyns het vraagstuk waarom de helden van het verzet in Vlaanderen zo weinig aandacht krijgen.

8 november 2022

#FakeImages

8.11-10.12.2022

De tijdelijke  expo van 2021, ‘#FakeImages’, werd in 2022 een reizende tentoonstelling. Europese parlementsleden konden gedurende een maand in het atrium van het Berlaymontgebouw meer te weten komen over het gevaar van stereotypes en de evolutie van antisemitische beeldvorming doorheen de tijd. Op de opening spraken Katharina von Schnurbein, coördinator van de Europese Commissie verantwoordelijk voor de strijd tegen antisemitisme, en Margaritis Schinas, vice-president van de Europese commissie, zich uit tegen antisemitisme en benadrukten ze het belang van projecten als ‘#FakeImages’. De expo leidde ook tot de geslaagde publicatie ‘#FakeImages – Unmask the Dangers of Stereotypes’. 

Lees meer
24 november 2022

Portrettenceremonie

24.11.2022

Kazerne Dossin organiseerde in 2022 de tiende editie van de Portrettenceremonie. Op 24 november werden 210 nieuwe foto’s voor de gedenkmuur voorgesteld. Ook werden de namen voorgelezen en gezichten getoond van 78 Joden uit België, gedeporteerd vanuit Frankrijk. De belangrijke rol van muziek voor de weggevoerden stond centraal, evenals het belang om te blijven zoeken naar foto’s, jaar na jaar. Het recent ontdekte verhaal van de jonge Aron Luksenberg werd er onthuld.

Lees meer
18 december 2022

10 jaar Kazerne Dossin

18.12.2022

Op zondag 18 december organiseerde Kazerne Dossin een concert van Let’s Klet’z voor 180 genodigden. Het was een moment om met vele betrokkenen stil te staan bij het belang van het memoriaal, museum en onderzoekscentrum op deze beladen locatie en om de vele slachtoffers te herinneren. Tevens was het een gelegenheid om terug te blikken op de vele verwezenlijkingen en vooruit te kijken naar nieuwe projecten die de missie van Kazerne Dossin zullen versterken.

Publiek & Educatie

Opleiding Holocaust, Politie en Mensenrechten 

Het jaar 2022 betekende een flinke doorstart van deze politionele opleiding. In het eerste semester gingen 71 sessies door, in het tweede semester 48. Zowel aspiranten, als leden van de Federale en Lokale Politie werden bereikt, zowel in het Frans als in het Nederlands. In totaal ging het om 1.768 deelnemers. Nieuw in dit werkjaar was een herwerking van de didactische aanpak van de module rond de Mensenrechten. Bovendien is de opleiding voortaan opgenomen in de opleiding van de aspirant-commissarissen en van het Directiebrevet (opleiding tot hoofdcommissaris).

De opleiding werd tevens tweemaal aangeboden aan de stagiairs-diplomaten van de FOD Buitenlandse Zaken met zeer positieve respons van de deelnemers.

Tijdens het laatste semester werd gestart met de opleiding van 14 politiemedewerkers tot nieuwe HPM-begeleider of -begeleidster.

 

Lees meer

Opleiding Polarisatie: een bedreiging of een buitenkans voor de politie?

De opleiding ‘Polarisatie: een bedreiging of een buitenkans voor de politie?’ werd in 2022 opnieuw aangeboden via de verschillende politiescholen. Er werden in totaal 20 sessies aangeboden  voor 267 deelnemers uit de geïntegreerde politie. De opleiding werd dit jaar opgenomen in de introductieweek van het opleidingstraject tot het behalen van de graad van hoofdcommissaris. In de loop van hun traject werden op vraag twee sessies georganiseerd.

 

Wij-Zij Netwerk

Na de corona-periode maakte het Wij-Zij Netwerk een nieuwe start in april 2021, met de goedkeuring door het kabinet van minister Bart Somers van de projectaanvraag m.b.t. de verdere ontwikkeling van het Wij-Zij Netwerk. Dankzij deze toezegging kon het netwerk opnieuw samenkomen en de ambities waarmaken tegen online en offline polarisatie.

In 2022 kwam het Wij-Zij Netwerk tot wasdom. Er werden 5 studiedagen en verschillende webinars georganiseerd. Hierbij kwamen o.a. de volgende thema’s aan bod: Dekolonisatie in het onderwijs, Online polarisatie en gamification, Dekolonisatie van de publieke ruimte: een vergelijking tussen Vlaanderen en Nederland. Maandelijks verscheen er een video op de hervormde website, naast educatieve informatie en artikels en een nieuwsbrief naar meer dan 1.000 personen. Het netwerk ondersteunde de ontwikkeling van een podcast en organiseerde workshops (gesprekstechnieken, framing, brave spaces,…) en interactieve lezingen.

Lees meer

Bijzonder Comité voor Herinneringseducatie

In 2022 nam de jarenlange coördinator van het comité, Simon Schepers, afscheid. Vanaf juni kwam Caroline Walters aan het roer, kersverse master in de Geschiedenis.

In 2021 gaf het Bijzonder Comité voor Herinneringseducatie (BCH) een eerste aanzet voor de nieuwe themapagina ‘Holocaust en de Tweede Wereldoorlog’,  die in 2023 afgerond zal worden. Op het Archief voor Onderwijs verscheen reeds een interessante themapagina over hetzelfde thema.

Daarnaast heeft het netwerk een uitstekende samenwerking met een aantal Belgische externe partners, waaronder het Aurore Ruyffelaere Fonds (beheerd door de Koning Boudewijnstichting), het Vlaams Vredesinstituut, Canon Cultuurcel, Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, … De opdracht van het BCH is complementair aan die van het Aurore Ruyffelaere Fonds, dat d.m.v. een projectoproep financiële hulp en ondersteuning geeft aan schoolprojecten in de regio’s Oost -en West-Vlaanderen, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of die voldoen aan de criteria zoals vermeld in de toetssteen van het BCH. Het voorbije jaar gaf het BCH één lezing over ‘Herinneringseducatie in het basisonderwijs’ aan de studenten van de lerarenopleiding van Odisee in Sint-Niklaas.

In de loop van het werkjaar vond er een interessante wisselwerking plaats tussen het Comité en de commissie van de Canon van Vlaanderen. Op uitnodiging van het BCH werd kennis gemaakt met een eerste aanzet van de Canon. Dit aangename contact leidde tot verschillende bijeenkomsten en enkele partnerships.

Verder kwam het comité verschillende keren samen om de continuïteit van het project te garanderen. Deze bijeenkomsten werden regelmatig gekoppeld aan een educatieve activiteit, zoals een gegidste rondleiding in de tentoonstelling ‘Universal Human Rights’ van Kazerne Dossin en de tentoonstelling ‘Voor de beschaving: de Eerste Wereldoorlog in het Midden-Oosten 1914-1923’ van het In Flanders Field Museum. De leden woonden ook een lezing bij van Karel Van Nieuwenhuyse rond ‘Dekolonisering van geschiedenis in het secundair onderwijs en historische cultuur’. Daarnaast werden de plenaire vergaderingen gekoppeld aan opleidingen. Om up-to-date te blijven in de evolutie van de digitalisering en sociale netwerken volgden de leden de workshop ‘Creatieve concepten rond sociale media’ van I Like Media. Het activeren en promoten via sociale media blijft voor verschillende partners een belangrijke schakel binnen het beroepsveld.

Tot slot heeft het netwerk een nieuwe partner. Het BCH is vereerd met de toetreding van het Huis van de Europese Geschiedenis. Momenteel bestaat het netwerk uit 21 partners, bestaande uit Vlaamse musea, vertegenwoordigers uit de Vlaamse onderwijskoepels en educatieve organisaties.

Lees meer

Leertrajecten voetbal en justitie

Individuen die een lichte vorm van haatmisdrijf, racisme of discriminatie hebben gepleegd, kunnen vrijwillig een leertraject volgen bij Kazerne Dossin. Dit pilootproject startte eind 2021 i.s.m. het parket van Antwerpen. Via een partnerschap met de Pro League werden gelijkaardige leertrajecten voor supporters van profvoetbalclubs ontwikkeld.

Voor deze individuele leertrajecten werden in het voorjaar van 2022 zeven gidsen gerekruteerd en opgeleid, waarvan er uiteindelijk vijf in het project aan de slag gingen. Suzan Langenberg van Diversity ontwikkelde voor dit project een tweedaagse opleiding gesprekstechnieken. De inzichten uit deze opleiding werden gebundeld in een handleiding, waarin ook fictieve casussen met voorbeeldrondleidingen werden opgenomen. Voor de voetbalwereld werd extra onderzoek gedaan om de rondleidingen af te stemmen op deze specifieke context. Medewerkers van Kazerne Dossin bezochten zeven profvoetbalclubs en woonden vier wedstrijden bij in de Jupiler Pro League, samen met gidsen. I.s.m. het team Collecties & Onderzoek en verschillende externe (sport)historici werden de levensverhalen van gedeporteerde Joodse voetballers en voetbalfans gereconstrueerd en werd extra voetbalgerelateerd beeldmateriaal verzameld. Tot slot kregen de betrokken gidsen ook nog twee crash courses: één over justitie en de discriminatiewetgeving door een vrederechter op rust; één over de voetbalwereld door medewerkers van Pro League. Er werden ook twee intervisiemomenten georganiseerd nadat de gidsen hun eerste leertrajecten begeleid hadden.

Alle betrokkenen hierbij (gidsen, stagiairs,…) tekenden een geheimhoudingsovereenkomst om de anonimiteit van de deelnemers te vrijwaren.

In het najaar van 2022 werden de samenwerkingen van Kazerne Dossin binnen de wereld van justitie en voetbal verder uitgebreid via samenwerkingsovereenkomsten met de Royal Belgian Football Association en de parketten van Limburg en Leuven. Het aanbod aan alternatieve maatregelen werd verruimd met twee extra rondleidingen, die ook preventief geboekt kunnen worden. Naast individuele leertrajecten biedt Kazerne Dossin ook een groepsrondleiding voetbal aan. Voor incidenten binnen de context van het jeugdvoetbal is er een interactief voetbalparcours ‘Buitenspel’, dat jonge spelers kunnen volgen met hun gezin of team. Hiervoor werd een aparte handleiding en extra educatief materiaal ontwikkeld, waarbij de levensverhalen van drie Joodse families-met-een-voetballink de rode draad vormen. Aan deze handleiding werd een opleidingsmoment gekoppeld voor veertien gidsen. Het is de ambitie voor 2023 om ook binnen de samenwerking met justitie leertrajecten voor minderjarigen aan te bieden.

In 2022 waren er 8 individuele leertrajecten, waarvan er 7 een gunstig advies kregen. In totaal volgden 147 bezoekers de groepsrondleiding voetbal, waarvan 3 profclubs (32 personen) als alternatieve maatregel. 22 bezoekers deden het parcours ‘Buitenspel’, waarvan 1 gezin (5 personen) als alternatieve maatregel.

Tot slot werkte Kazerne Dossin met Pro League ook aan de preventie van polarisatie in de voetbalwereld. Vertegenwoordigers van alle Belgische profclubs volgden in maart de tweedaagse opleiding ‘Sportief omgaan met wij-zij in het voetbal’ (in totaal 36 personen). Op basis van de input uit deze opleiding werd een gelijknamige handleiding in drie talen (Nederlands/ Frans/ Engels) ontwikkeld. Tijdens de Algemene Vergadering van Pro League in november werd deze handleiding voorgesteld aan bestuursleden van alle profvoetbalclubs.

Samen met het Hannah Arendt Instituut organiseerde Kazerne Dossin tijdens het Facts to Act festival 2022 een panelgesprek met als insteek: ‘Sport is emotie: waarom beroert (kijken naar) sport ons zo?’ met als sprekers: ex-profvoetballer Paul Beloy, Hebe Schaillée (VUB), Jacco van Sterkenburg (Erasmus University Rotterdam), Marleen Van Gucht (KV Mechelen). Imke Courtois (VRT/Sporza) was moderator.

 

Lees meer

Directoraat-Generaal Penitentiaire Inrichtingen

DG EPI waarborgt een rechtsconforme, veilige, humane en geïndividualiseerde uitvoering van vrijheidsbenemende straffen en maatregelen met het oog op een optimale terugkeer in de maatschappij. Het geeft gestalte aan een innovatief penitentiair beleid dat de gedetineerde centraal stelt en gestoeld is op de goede handelswijzen in het veld, professionalisme, ervaring en expertise. Het detentiemodel berust op het evenwicht tussen dynamische en passieve veiligheid, waarbij de rechten en de plichten van de gedetineerden en het personeel alsook de integriteit van alle medewerkers richtinggevend zijn.

Het educatief maatschappelijk project van Kazerne Dossin ligt in het permanent nadenken over en toepassen van het respect voor mensenrechten waarin burgerzin, democratische weerbaarheid en verdediging van individuele basisvrijheden centraal staan.

Het doel van de structurele samenwerking is het creëren van impact op het werkveld  en meerwaarde voor de samenleving. In de samenwerking staan het delen van kennis en expertise en het respect voor elkaars bedrijfscultuur centraal.

De train de trainer-opleidingen voor begeleiders werden in het voorjaar van 2022 afgerond. Zo konden vrij snel de Nederlandstalige opleidingen voor het personeel van het Directoraat Generaal Penitentiaire Inrichtingen van start gaan. Tijdens het tweede semester werden 10 opleidingssessies  georganiseerd met in totaal 120 deelnemers.

Lezingen en vormingen voor groepen

In 2022 gaven de medewerkers lezingen, lessen en vormingen over uiteenlopende thema’s aan groepen studenten, leerlingen, professionals en socio-culturele verenigingen.

Gidsenwerking 

Na twee moeilijke corona-jaren draaide de gidsenwerking in 2022 weer op volle toeren. Talloze groepen werden rondgeleid in de permanente en tijdelijke tentoonstelling, ‘Universal. Human Rights’. Na een lange tijd wachten deed dit bezoekers en gidsen deugd.

2022 was een intensief opleidingsjaar voor de gidsenwerking van Kazerne Dossin. In januari 2022 startten 20 sollicitanten aan een opleiding om te gidsen voor kinderen en jongeren. 17 van hen maakten de opleiding af. In september 2022 stapten 14 van hen in een vervolgtraject om te gidsen voor alle doelgroepen: kinderen, jongeren en volwassenen. Samen met 10 nieuwe kandidaten startten ze een intensieve opleiding, gespreid over 10 maanden. Zo kan in 2023 de gidsengroep uitbreiden met heel wat vers opgeleide gidsen.

  • Aantal gidsen in 2022: 64
  • Aantal gidsen in 2023: 77

Tegelijk werd in 2022 de vergoeding voor de zelfstandige gidsen verhoogd. Sinds de opening van het museum in 2010 was deze vergoeding niet aangepast en dus niet meer marktconform. Ongeveer de helft van de gidsen werkt als vrijwilliger. Voor hen geldt een andere vergoeding.

Na de feedback van bezoekers over het belang van een serene sfeer in het museum werd besloten het aantal rondleidingen per uur te reduceren. Dat betekent een rustigere sfeer voor bezoekers én voor gidsen. Deze beslissing wordt in 2023 geëvalueerd. De reacties zijn alvast positief. Dit, in combinatie met een omkadering van de vrije groepsbezoeken, geeft een groot verschil in de kwaliteit van het museumbezoek.

Tot slot konden in 2022 opnieuw een aantal verbindende teamactiviteiten plaatsvinden. Zo was er in januari een nieuwjaarsdrink. In september was er een uitstap naar Antwerpen met een rondleiding in de Joodse wijk en etentje.

De reacties van de gidsen waren alvast erg motiverend:

“Het was heel gezellig en leerrijk om samen op stap te zijn! Fijn dat Kazerne Dossin dit organiseert. Volgend jaar ben ik er zeker opnieuw bij!”

Van workshop naar Verhaal van Simon

De workshop van Simon kreeg in 2022 een opfrissing. Het aanbod werd geëvalueerd en aangepast om de jongste bezoekers van het museum nog beter te kunnen verwelkomen in het museum en het memoriaal. Ook het andere educatieve aanbod werd geëvalueerd. Deze evaluaties worden verder verwerkt in 2023.

Lees meer

‘Who were the victims of the National Socialists?’

Het Max Mannheimer Center en Euroclio lanceerden begin 2022 een oproep voor het project ‘Who were the victims of the National Socialists?’. In totaal namen 5 teams uit 5 verschillende Europese landen deel. Het doel was om jongeren in staat te stellen dieper inzicht te verwerven in hedendaagse vormen van discriminatie. Dit door onderzoek te verrichten naar de slachtoffers van de nationaal-socialisten. Om hun onderzoeksvaardigheden aan te scherpen en hun betrokkenheid en hun weerbaarheid te verhogen, werd gewerkt volgens de principes van Place Based Learning en Project Based Learning. Al deze projecten worden verzameld in een toolbox die vanaf maart 2023 zal worden verdeeld.

In België werd een team gevormd tussen Kazerne Dossin en het LAB gedreven onderwijs uit Puurs-Sint-Amands. Onder de titel ‘Bringing voices alive and becoming one’ werkten 21 leerlingen hoofdzakelijk rond de vervolging van Joden, Roma en Sinti in België op basis van primaire bronnen.

Lees meer

Multi-perspective Holocaust Remembrance in Contemporary Europe (MuRem)

Het doel van het project ‘Multi-Perspective Holocaust Remembrance in Contemporary Europe’ (kortweg MuRem) is een netwerk op te bouwen en de multiperspectiviteit en interdisciplinariteit in de Europese Holocausteducatie te versterken. Hierbij wordt rekening gehouden met de diversiteit van de herinneringsculturen en de gevolgen daarvan voor de samenleving van vandaag.

In november vond de kick-off plaats in Berlijn. Tijdens dit event werd gefocust op de perspectieven en ervaringen met multiperspectiviteit in de Europese Holocausteducatie door ervaringen uit de praktijk te delen. Voorts werd de Europese enquête over dit onderwerp besproken. Deze wordt begin 2023 verspreid.

Lees meer

Museumshop

De verantwoordelijke van de Museumshop van Kazerne Dossin organiseerde in 2022 vijf boekvoorstellingen rond recente en minder recente uitgaven, met auteurs uit binnen-en buitenland. De directie van Kazerne Dossin zorgde hierbij steeds voor een inhoudelijke omkadering. N.a.v. de tijdelijke expo’s en de gasttentoonstellingen werd een aparte boekenhoek met aangepaste literatuur en non-fictie aangeboden. De shop blijft inzetten op een combinatie van relevante werken en recente edities. Ook de sectie voor kinderen en jongeren is steeds up-to-date. De omzet bleef stabiel t.o.v. 2021.

Externe evenementen

De Covid-pandemie had nog impact op de organisatie van externe evenementen tot eind mei 2022. Vanaf dat moment werden er opnieuw volop externe evenementen aangevraagd en kwamen er op deze manier verhuurinkomsten binnen.

Lees meer

Stages

In 2022 begeleidde het team Publiek & Educatie 4 stagiaires binnen uiteenlopende stageopdrachten. Een van deze stagiaires werd de nieuwe coördinator van het BCH.

Internationaal bezoek

In 2022 kwamen er een aantal collega’s met interesse in de werking van de dienst Publiek & Educatie uit verschillende organisaties op bezoek, waaronder collega’s uit Falstad, Noorwegen, uit het Pilecki Institute, Polen en uit Kamp Vught en Westerbork, Nederland.

Collecties & onderzoek

0 schenkingen
0 publicaties
0 nieuwe foto's
voor de portrettenwand
0 digitale aanvragen voor
het onderzoekscentrum
0 nieuwe collecties
op de beeldbank

Schenkingen

Collectie Reisdorf-Eskenazi

Joseph Reisdorf, een arts en zelf niet Joods, richt in 1942 in de Rue d’Or in Brussel een clandestien ziekenhuis in. Hij verzorgt er in het grootste geheim werkweigeraars, verzetsstrijders en ondergedoken Joden. Het Turks-Joodse gezin Eskenazi vindt er een permanente onderduikplek. Dochter Claire Eskenazi helpt als verpleegster in het hospitaal. Na de oorlog trouwen Joseph en Claire. Hun dochter Liliane schonk Kazerne Dossin in 2022 het naoorlogse vaandel van de Organisation sanitaire belge résistante, het verzetsnetwerk opgericht door haar vader. Kazerne Dossin digitaliseerde ook 65 documenten en 47 foto’s uit het familiearchief.
LEES MEER

Collectie Turfkruijer-Meljado

Marc Turfkruijer en Bertha Meljado trouwen in 1925. Beiden zijn sportief aangelegd. Marc is de oprichter van de Joodse sport-en dramaclub Blauw-Wit en fluit als voetbalscheidsrechter wedstrijden in eerste klasse. Een van Bertha’s broers is ook scheidsrechter, terwijl een zus en twee andere broers voetballen op het hoogste niveau. Zo is broer Sam kapitein van Germinal Beerschot. Bertha zelf is een getalenteerde korfbalspeelster. Tijdens de oorlog worden de meeste van Marcs en Bertha’s familieleden gedeporteerd. Zijzelf en hun zoon Salomon overleven de oorlog ondergedoken in Antwerpen. Naar aanleiding van het leertraject voetbal dat Kazerne Dossin ontwikkelde, schonken Patricia en Anne Turfkruijer, kleindochters van Marc en Bertha, een digitale kopie van het familiearchief.
LEES MEER

Collectie Andrée Geulen

Op 31 mei 2022 overleed Andrée Geulen, de laatst overlevende medewerkster van het Joods Verdedigingscomité dat tijdens de bezetting meer dan 2.000 Joodse kinderen in België wist te verstoppen. Andrée begeleidde als koerier over een periode van meer dan twee jaar enkele honderden kinderen naar een veilige plek. Begin 2022 gaven zij en haar dochters, Anne en Catherine Herscovici, de toestemming om twee fotoalbums te digitaliseren. De beelden werden toegevoegd aan de bestaande collectie Andrée Geulen. Naast de albums werden ook onderzoeksdossiers met andere relevante documenten gescand, die Andrée aanlegde in haar onderzoek naar voormalige ondergedoken kinderen.
LEES MEER

Collectie Anna Slomovic

De negenjarige Anna Slomovic uit Brussel wordt vanaf februari 1943 verborgen op de boerderij van de familie Martens-Devoghelare in Ursel nabij Aalter. In april wordt ze gedoopt. Diezelfde dag doet ze ook haar eerste communie, ter gelegenheid waarvan haar elders ondergedoken ouders en broertje afreizen naar Ursel. Alle familieleden Slomovic overleven de oorlog en emigreren naar Amerika. In 2022 helpt Kazerne Dossin de kleinzoon van de familie Martens-Devoghelare, Philippe De Gusseme, om in contact te komen met Anna. Philippe schenkt daarop negen originele foto’s van Anna, gemaakt op de familieboerderij, en haar communieprentje aan Kazerne Dossin.
LEES MEER

Collectie Jenny Birnbaum

Op 31 juli 1944 voert transport XXVI Jenny Birnbaum moederziel alleen naar Auschwitz-Birkenau. Als bij wonder overleeft het vijftienjarige meisje de deportatie. Bij leven getuigt Jenny nooit over wat haar overkomen is. Bij haar overlijden op 7 juni 2022 laat ze enkel een geschreven getuigenis na, een handvol documenten waaronder twee tekeningen uit het kamp en een brief geschreven bij haar bevrijding, en enkele kleine broches die ze in Birkenau bij elkaar kon sprokkelen om te ruilen tegen voedsel. Jenny’s dochter en pleegdochter, Brigit en Manon Camberlin, schonken alle originelen in november 2022 aan Kazerne Dossin.
LEES MEER

Collectie Mandler-Handl

Fritz Mandler vlucht in 1938 met vrouw Rosa Handl en pasgeboren zoontje Henri van Oostenrijk naar België. Zijn leren werkmanstas neemt hij mee. Na hun arrestatie in november 1942 worden Fritz en Rosa lid van het Joodse personeel in de Dossinkazerne. Fritz’ tas speelt een sleutelrol tijdens zijn gevangenschap: hij geeft gereedschap aan Joden die op transport moeten zodat ze uit de trein kunnen ontsnappen. Hij en Rosa maken in de nacht van 3 op 4 september 1944 de bevrijding van de Dossinkazerne mee. Enkele dagen later worden ze herenigd met zoontje Henri. Hij overleefde de oorlog in de onderduik. In 2022 schonk Henri de originele werkmanstas van zijn vader, evenals digitale kopieën van foto’s uit het familiealbum, aan Kazerne Dossin.
LEES MEER

Collectie Gemeiner-Lewy

Moise Josef (Joske) Gemeiner is de trotse eigenaar van een bontwinkel in de Provinciestraat in Antwerpen. Hij vervaardigt eigenhandig een klein bureautje om zijn administratie aan te doen en in op te bergen. Joske overleeft de oorlog niet: hij wordt gedeporteerd met transport XVII en keert niet terug uit Auschwitz-Birkenau. Zijn vrouw Rosy Lewy en zoontje Salomon Gemeiner overleven de oorlog in de onderduik. In 2022 schenkt Liliane Van Nynatten, de weduwe van Salomon, het bureautje gemaakt door haar schoonvader Joske aan Kazerne Dossin. Het wordt toegevoegd aan de collectie Gemeiner-Lewy die ook foto’s en valse identiteitskaarten van de familie bevat.
LEES MEER

Collectie Itzkowic-Goldberg

Salomon Itzkowic wordt in mei 1940 als ‘verdachte’ door de Belgische overheid aangehouden en naar het interneringskamp Saint-Cyprien in Zuid-Frankrijk gedeporteerd. Zijn vrouw Esther Goldberg blijft verweesd in Antwerpen achter met hun drie kinderen: Achim (11 jaar), Berthold, Siegmund (8 jaar) en Arthur (1 jaar). Man en vrouw blijven met elkaar in contact via brieven en postkaarten. Salomon weet te ontsnappen uit het kamp en bereikt Engeland. Na de oorlog gaat hij op zoek naar zijn vrouw en zonen. Zij werden allen met transport XIII gedeporteerd en vervolgens vermoord. Salomon hertrouwt en krijgt een vierde kind: David Itzkowic. In 2022 schonk David digitale kopieën van de correspondentie alsook enkele foto’s aan Kazerne Dossin.
LEES MEER

Collectie Elise Leekens

Elise Leekens woonde tijdens de oorlog in de Van den Nestlei in Antwerpen, waar ze op de zolder van haar gebouw soms haar buren, een Joods gezin, hielp schuilen en hen eten bracht. Die Joodse familie bestond waarschijnlijk uit diamanthandelaar Wolf Leib Richter, zijn vrouw Feigel Ritterman en hun dochters Anny en Irène. Toen de familie het gebouw verliet, gaven ze een hutkoffer met de initialen L.R. erop en met al hun bezittingen erin aan Elise Leekens. Tijdens de grote razzia op Belgische Joden in de nacht van 3 op 4 september 1943, werden Wolf Leib en Feigel gearresteerd waarna ze vanuit de Dossinkazerne werden gedeporteerd en vervolgens vermoord. Elise Leekens verhuisde intussen en nam de hutkoffer mee. Na de oorlog kwamen Anny en Irène de inhoud van de koffer ophalen voordat ze naar de Verenigde Staten vertrokken. De lege koffer werd bewaard door Elise Leekens en vervolgens door haar dochter Christiane Van Gaever aan Kazerne Dossin geschonken. Het contact met de twee dochters Richter ging verloren.
LEES MEER

Collectie Grace Winter

Grace en haar moeder Czypa Kaliszer slaagden erin vanuit Antwerpen naar Lyon te vluchten. Ze ondernamen twee pogingen om de Frans-Zwitserse grens over te steken, wat hen met hulp van een nichtje ook lukte. Grace’s vader Adolf werd ondertussen gedwongen tewerkgesteld als Organisatie Todt-arbeider in Boulogne-sur-Mer. Adolf kon met een zelfgemaakte ladder uit het kamp ontsnappen, waarna hij aan boord van een werktrein vluchtte. Hij stak te voet de Zwitserse grens over en belandde in een gevangenis in Neuchâtel. Eind februari 1943 werd het gezin herenigd in Clarens. In 2022 doneerde Grace Winter fragmenten uit het oorlogsdagboek van haar vader, zijn Franse landkaart met aanduidingen, vier familiefoto’s, een Jodenster en kopieën van de persoonlijke dossiers van de familie -zoals bijgehouden in het Zwitsers Bundesarchiv- aan Kazerne Dossin.
LEES MEER

Collectie Kichelmacher-Edel

De Kichelmacher en Edel families werden na de oorlog verenigd door het huwelijk van Isaac (Moszek Icek) Kichelmacher en Bella (Bertha) Edel. In de zomer van 1942 werd Isaac als Organisation Todt-dwangarbeider naar Dannes-Camiers gestuurd en vervolgens op 31 oktober 1942 via Mechelen naar Auschwitz gedeporteerd. Isaac overleefde de concentratiekampen en de dodenmarsen, en werd in Theresienstadt bevrijd. Na de oorlog werkte Isaac in de bonthandel waar hij Bella ontmoette. Haar vader, Mordechai, was vanuit Rusland ingeweken en had vijf kinderen. Bella was tijdens de oorlog met haar broer Charles naar Zwitserland gevlucht. Isaac Kichelmacher en Bella Edel trouwden in 1946 en kregen een tweeling. In 1951 emigreerde het gezin naar Canada. Een kleindochter, Lesley Greenwald, doneerde in 2022 digitale kopieën van 84 familiefoto’s en 5 documenten aan Kazerne Dossin.
LEES MEER

Collectie Henri Oerlemans

Henri Oerlemans was een jonge tiener tijdens de oorlog. Zijn jeugdjaren had hij voornamelijk in Joodse kringen doorgebracht. Tijdens de bezetting zag Henri systematisch al zijn vrienden met hun families verdwijnen, totdat zijn buurt bijna geheel onbewoond was. Geïnspireerd door zijn emoties ontstonden na de oorlog houten sculpturen zoals ‘Myriam’ en ‘Sylvain’, vormgegeven naar Joodse vrienden van Henri. Myriam was een mager, breekbaar, lief meisje en Henri stelde zich haar voor in de winter van 1943 op het appèl in Auschwitz. Sylvain woonde in hetzelfde huis als Henri. Hij is waarschijnlijk in Auschwitz samen met zijn ouders naar de gaskamer gegaan. Getraumatiseerd liet Henri deze kinderen herboren worden in zijn sculpturen. De weduwe van Henri, Maria Foncke, schonk in 2022 de houten beelden van Myriam en Sylvain aan Kazerne Dossin.
LEES MEER

Collectie Eli Ringer & Collectie David “Doov” Stein

Eli Ringer werd tijdens de bezetting geboren. Samen met zijn moeder, broers en zussen overleefde hij in Antwerpen de oorlog. Zijn ouders bemachtigden Paraguayaanse identiteitspapieren, die gedeeltelijk bescherming boden. Eli’s moeder Liane Pappenheim bezorgde koosjer voedsel aan Joden die zich in het St.-Erasmusziekenhuis verborgen en toen Eli’s vader Salomon in februari 1943 door de Duitsers werd opgepakt, werd hij vanwege zijn papieren niet naar Auschwitz gestuurd. Salomon werd in verschillende internierungslager vastgehouden en kwam door een gevangenenruil in Zwitserland terecht, en vervolgens in een UNRRA-kamp in Algerije. Liane startte in Antwerpen acties om Joodse kinderen in nood te helpen en werd de eerste vrijwillige lerares van de Jesode Hatora school. Na zijn repatriëring hielp Salomon de Jesode Hatora school en de Machsike Hadas gemeenschap weer op te bouwen. Zoon Eli Ringer doneerde in 2022 digitale kopieën van 133 foto’s en 120 documenten van zijn ouders aan Kazerne Dossin. Na de bevrijding bezochten geallieerde soldaten het gezin Ringer-Pappenheim. Onder hen ook de Amerikaanse soldaat David ("Doov") Stein die maandenlang actief was in het doorgeven van informatie van families in de Verenigde Staten en hun overlevende verwanten in Antwerpen, het verkrijgen van hulp voor Joden in de havenstad en het ondersteunen en heropleven van het orthodox Joods leven in de stad. Shifra Stein-Stahl, dochter van David (‘Doov’) Stein, schonk Kazerne Dossin in 2022 kopieën van onder andere enkele honderden brieven geschreven door haar vader aan familieleden en vrienden tijdens zijn stationering in België.
LEES MEER
LEES MEER

Schenkingen aan de bibliotheek

1.182 nieuwe boeken werden in de bibliotheek opgenomen. De bibliotheek telde eind 2022 10.276 boeken. Een online catalogus werd gecreëerd ter beschikking gesteld van het publiek via de website.

Collectie Wouter Van de Velde

Met een belangrijke schenking aan de bibliotheek hebben Jessy en Ronny Van de Velde het onderzoekscentrum van Kazerne Dossin verrijkt met de collectie ‘Wouter Van de Velde’, ter nagedachtenis van hun overleden zoon. Deze schenking omvat 9 verhuisdozen met honderden boeken en tijdschriften over de cultuur en de geschiedenis van de Roma in Europa. De vervolging en uitroeiing van de Roma is een van de belangrijkste onderwerpen van deze collectie, die wordt geïnventariseerd en in 2023 voor het publiek toegankelijk zal zijn.

Collectie Ignace Lesnicki

Bea Van Aert, weduwe van Ignace Lesnicki, heeft 84 boeken geschonken, waarvan 57 in de bibliotheek werden opgenomen. Dubbels werden, met de toelating van Mevrouw Van Aert, verkocht.

Collectie Maria Schits

Rose-Marie Verbeek, gepensioneerde notaris, verzorgde de uitvoering van de laatste wensen van haar cliënt, Maria Schits. Ze schonk 40 boeken uit naam van Maria Schits, die een plaats in de bibliotheek hebben gekregen. Dubbels werden, met de toelating van Meester Verbeek, verkocht.

Lees meer

Fysiek archief

In 2022 zette het team Collecties & Onderzoek in op het optimaliseren van de bewaaromstandigheden in de geklimatiseerde archiefruimte. Schenkingen ontvangen na 2013 werden volgens de internationaal geldende archiefstandaarden opnieuw verpakt: individuele documenten en foto’s kregen een zuurvrije omslag en werden vervolgens in dozen op maat opgeborgen. Het opnieuw verpakken van de originelen zorgde voor een optimale invulling van de beschikbare kasten in het archief, waardoor ruimte vrij kwam voor nieuwe schenkingen. Alle dozen werden van zuurvrije etiketten voorzien.

Tijdens de werkzaamheden werden ook inventarissen opgesteld voor de reeds ontvangen schenkingen van het archief ‘Regine Beer’, het onderzoeksarchief ‘Rosine De Dijn’, het onderzoeksarchief ‘Florence Matteazzi’, het archief ‘galerie Lammel’, het archief ‘Comité Hommage aux Sauveurs 1980’ en het archief ‘Mémorial national aux Martyrs juifs de Belgique’.

 

Lees meer

Beeldbank

In 2022 werden 22 collecties toegevoegd aan de beeldbank. Het betrof zowel archieven die recentelijk door onderzoekers en familieleden van gedeporteerden werden geschonken, als oudere collecties die al enige jaren door Kazerne Dossin werden bewaard. Daarbij werd rekening gehouden met familiebanden tussen schenkers. Zo schonk de familie van Jenny Birnbaum in 2022 unieke objecten en documenten, die meteen werden ontsloten in de beeldbank. Ter aanvulling werd ook de collectie van Jenny’s broer Joseph, waarvan de inhoud in 2000 aan Kazerne Dossin werd toevertrouwd, in de beeldbank ingevoerd.

Een aantal van de 22 ingevoerde collecties is erg omvangrijk, maar bevat gevoelige persoonsgegevens. Vanwege de privacywetgeving werd dus slechts de beschrijving en één representatief beeld aan de beeldbank toegevoegd. De 22 toegevoegde collecties omvatten daardoor gezamenlijk 752 scans van 545 stukken, waaronder objecten, documenten, foto’s en getuigenissen. Allen werden op stukniveau beschreven. Het aantal beschikbare beelden liep zo eind 2022 op tot 1.025.559. Afgelopen jaar maakten 10.644 unieke personen gebruik van de beeldbank. 

In 2022 werd ook ingezet op de geplande overgang naar beeldbank 2.0. Er werd heel wat voorbereidend werk verricht. Zo werden aanpassingen gedaan aan de personendatabank achter de beeldbank en werd de overzetting van bestaande collecties naar de nieuwe website getest. De feitelijke transitie staat voor 2023 gepland.

Lees meer

Digitalisering

Medewerker digitalisering Gunter Vandeplas scande in 2022 665 dossiers (57.423 scans) uit de collectie Verwaltung Müller, een Duitse administratie die inkomsten uit Joods vastgoed opeiste. De collectie bestaat uit individuele dossiers per eigenaar en eigendom die tijdens de bezetting werd beheerd. Na de oorlog kwamen de dossiers in handen van het sekwester die de eigenaars of erfgenamen opspoorde en een gedeeltelijke terugbetaling van de inkomsten regelde. In de loop van 2023 zal dit werk afgerond worden.

Onderzoek

De Antwerpse specificiteit: Kazerne Dossin breidde het Left Behind-project in 2022 uit naar de impact van andere specifiek Antwerpse Holocaust-gerelateerde gebeurtenissen op het Antwerpse deportatiecijfer. De resultaten van het Left Behind-project toonden immers dat het deportatiecijfer van Joodse dwangarbeiders in Noord-Frankrijk en hun families in Antwerpen veel hoger ligt dan het Antwerps gemiddelde. In 2022 onderzocht Kazerne Dossin of ook de deportatiecijfers van Antwerpse Joden die eind 1940 naar Limburg zijn gestuurd hoger liggen dan het Antwerps gemiddelde, om zo het deportatiecijfer van de havenstad verder te verklaren. Een artikel over het onderzoek is in voorbereiding.

Laurence Schram werkte verder aan de database van de gedeporteerde Joden en Roma van de Dossinkazerne en voegde alle leeftijden van de gedeporteerden toe, in voorbereiding van het toekomstige project ‘Elke naam Telt’.

European Holocaust Research Infrastructure (EHRI)

Kazerne Dossin is een actieve consortiumpartner in de European Holocaust Research Infrastructure (EHRI). EHRI is in volle voorbereiding om een stabiele, permanente organisatie te worden tegen 2025. Kazerne Dossin coördineert de inhoud van het EHRI Portal en ondernam hiertoe dit jaar o.m. werkbezoeken aan meerdere archieven in Israël en Canada (respectievelijk eind mei-begin juni en november). Vertegenwoordigers van Kazerne Dossin namen actief deel aan de drie General Partner Meetings (17-18 mei in Praag, 7-9 juni in Amsterdam en 13-14 december in Brussel) en een workshop over ‘borderlands’ in Bratislava van 3 tot 4 mei. Daarnaast bracht het partnerschap in EHRI op 13 en 14 september ook vertegenwoordigers uit het consortium naar Mechelen voor de werkvergaderingen over thematisch onderzoek en het verbinden van originele en kopie-archieven in het EHRI Portaal. Kazerne Dossin mocht in 2022 ook twee International EHRI fellows verwelkomen: Mykola Makhortykh en Frank van Doorn. 

Lees meer

International Holocaust Remembrance Alliance (IHRA)

De IHRA organiseerde onder het Zweedse voorzitterschap twee plenaire vergaderingen: in juni in Stockholm en in november in Gothenburg. Veerle Vanden Daelen nam aan beiden deel in de ‘Academic Working Group’ en het ‘Committee on Holocaust, Genocide and Crimes against Humanity’. Na de Stockholm-plenaire nam ze als deputy de fakkel over als coördinator van het ‘IHRA Monitoring Access to Archives Project’ dat op 23 maart ook de ‘IHRA Guidelines for Identifying Relevant Documentation for Holocaust Research, Education and Remembrance’ presenteerde in een door Veerle gemodereerde online launch (zie hier voor de guidelines, de bekroonde korte introductiefilm en de opname van het launch event). 

 

Lees meer

Samenwerkingen

Kazerne Dossin werkte inhoudelijk mee aan de podcast ‘De kunst van het verdwijnen’, een productie van Bart Van Nuffelen. De podcast ontving lovende reacties en kan beluisterd worden via VRT MAX. Kazerne Dossin ondersteunde ook de aflevering over Simon Gronowski in de podcast ‘Zelfs als de wereld verdwijnt’, die deel uitmaakt van de ‘Buurman is Vuurman’-reeks. Buurman is de Vlaamse muziekgroep van frontman Geert Verdickt. Hun nieuwe plaat verscheen in mei 2022. In het najaar van 2022 startte de bijbehorende theatertournee. 

Daarnaast werd de intense samenwerking met Stad Antwerpen verdergezet. In samenspraak met het Letterenhuis Antwerpen werd het archief van Leopold Flam onder de loep genomen, op zoek naar documenten over zijn internering in de Dossinkazerne. Kazerne Dossin en het Museum aan de Stroom (MAS) zetten hun in 2020 opgestarte samenwerking voort. Het team leverde input, expertise en items voor de nieuwe expo over de Tweede Wereldoorlog die het MAS in het najaar van 2023 zal openen. Stad Antwerpen schakelde Kazerne Dossin ook in bij de organisatie van het herdenkingsweekend Open Huizen. Meerdere medewerkers verzorgden lezingen in de woningen van weggevoerde Antwerpse Joden.

Samen met Didier Pasamonik en Caroline François nam Laurence Schram een rol op in het voorbereidende onderzoek voor de tentoonstelling ‘Spirou dans la tourmente de la Shoah’ in het mémorial de la Shoah. Van 7 tot 9 oktober 2022 begeleidde Laurence Schram een groep volwassen bezoekers van ‘Centre communautaire et laïc Juif’ tijdens hun studiereis naar Polen. Ze gidste hen in het getto van Krakau, in het Belgisch paviljoen te Auschwitz en in Birkenau. 

Digital Research Infrastructure for the Arts and Humanities (DARIAH)

Kazerne Dossin is sinds 2016 lid van het DARIAH-netwerk (Digital Research Infrastructure for the Arts and Humanities) en is medeoprichter van de werkgroep ‘Sustainable Publishing of Metadata’. In die functie neemt Kazerne Dossin deel aan de jaarlijkse vergadering die in 2022 digitaal werd georganiseerd. 

Lees meer

Portrettenceremonie

Op 24 november 2022 organiseerde Kazerne Dossin de jaarlijkse portrettenceremonie. Traditioneel verzamelen nabestaanden van over de hele wereld zich in het museum om de ceremonie bij te wonen: de recent gevonden foto’s van gedeporteerden worden er getoond en de namen van deze gedeporteerden worden voorgelezen. In 2022 mocht Kazerne Dossin opnieuw een groot aantal gasten verwelkomen. Centraal stond de rol van muziek in het leven van de gedeporteerden. Violist Guido De Neve zorgde voor muzikale ondersteuning. Speciale aandacht ging naar het verhaal van Aron Luksenberg. Jo Peeters, curator van het Huis van het Belgisch-Franse Verzet, kon in zijn onderzoek aantonen dat Aron niet vermoord werd in Auschwitz, maar uit transport XX kon ontsnappen en in 1950 in België overleed. 6 studenten van Atheneum Busleyden lazen de namen voor van de 210 nieuwe portretten die aan de gedenkmuur toegevoegd werden, en van 78 personen uit België die vanuit Frankrijk werden gedeporteerd. Het camerawerk werd verzorgd door Jess De Gruyter. De plechtigheid werd online 108 keer bekeken.

Lees meer

Interviewproject

Met de versoepeling van de corona-maatregelen kon het interviewproject opnieuw worden opgestart. Team Collecties & Onderzoek kon hiervoor wederom rekenen op enthousiaste vrijwilligers en slaagde er zo in de verhalen van zes getuigen vast te leggen. In één geval betrof het een niet-Joodse Antwerpenaar met relevante herinneringen aan de oorlogsjaren en de Joodse gemeenschap. Van de vijf andere getuigen overleefden er twee de oorlog in België en drie in het buitenland. Kazerne Dossin houdt eraan ook de getuigenissen van Holocaustoverlevenden die zich na de oorlog in België hebben gevestigd te capteren, opdat hun verhalen bewaard blijven voor toekomstig onderzoek. 

Stagebegeleiding

Kazerne Dossin zet elk jaar sterk in op de overdracht van (praktijk)kennis naar studenten toe. In 2022 verwelkomde team Collecties & Onderzoek een stagiaire verbonden aan de Universiteit in Caen, Frankrijk. Gedurende een periode van zes maanden werkte de student voltijds mee met het vaste team. De stagiaire legde zich toe op het opstellen van collectiebeschrijvingen voor schenkingen die dateren van voor 2013. De destijds opgemaakte stukbeschrijvingen werden per schenker doorgenomen, waarna deze werden gebundeld in een contextualiserende en synthetiserende beschrijving op collectieniveau. Ook de bijbehorende gedigitaliseerde bestanden van voor 2013 werden door de stagiaire gecontroleerd. Daarnaast stapte de stagiaire mee in het archiefbeheer. Samen met de archivarissen werden oudere giften geanalyseerd en volgens de geldende standaarden opnieuw verpakt.

Vervolg lezingen en colloquia

Veerle Vanden Daelen, “Antwerp and its Jewish Community over the Long 20th Century: (Forced) Migration and Flight, Culture and Economy, Crisis and Reconstruction”, lecture at Urban History Weeks “Cities & Crisis”, 2022-23, Universiteit van Antwerpen, 1 december 2022.

Veerle Vanden Daelen, “Micro-Encounters of Orthodox Jews in Immediate Post-War Antwerp”, Panel “The Micro-Encounter and Expanding Histories of Liberation”, Presentation at the Lessons & Legacies Conference, Ottawa, 14 november 2022. 

Veerle Vanden Daelen, Panel discussion: Archives, digital technologies, networking and public interaction, ‘Connected Histories. Memories and Narratives of the Holocaust in Digital Space (#connectedhistories)’, First EHRI-AT-Conference hosted by the Department of Contemporary History at the University of Innsbruck and the Vienna Wiesenthal Institute for Holocaust Studies, 23 mei 2022.

Dorien Styven & Veerle Vanden Daelen, “Left Behind: Weinig bekende verhalen over de vervolging van de Antwerpse Joden”. Avondlezing voor het Instituut voor Joodse Studies, Universiteit Antwerpen, 12 mei 2022.

Veerle Vanden Daelen, “Tracks and Traces of Deportation” as part of the “Roundtable on the representation of trains and stations in Holocaust memory”, Europalia Trains & Tracks – Trains and the Holocaust, Kazerne Dossin, Mechelen, 26 april 2022.

Veerle Vanden Daelen & Frank Uiterwaal, “Challenges and benefits for all, the EHRI Portal engaging with non-academic small institutions”, presentation at the ENRIITC Your Industry Outreach: Workshop for Social Sciences and Humanities, organized by Eventbrite/Zoom, 11 maart 2022.

Lezingen en colloquia

Laurence Schram, “Au nom du moindre mal : les autorités belges face au judéocide”, European Colloque  L’Europe de l’Ouest face à la Shoah, Mémorial de la Shoah, Paris, 3-4 april 2022.

Laurence Schram, “Deportation from the Dossin barracks 1942-1944”, Europalia Trains & Tracks – Trains and the Holocaust, Kazerne Dossin, Mechelen, 26 april 2022.

Laurence Schram, “Auschwitz-Birkenau, une histoire de femmes”, Patrimoine, un outil de mémoire, d’identité et d’histoire, Centre national de l’audiovisuel, Dudelange, 14-15 mei 2022.

Laurence Schram, “Le judéocide en Belgique”, Formation du personnel pénitentiaire, Kazerne Dossin, Mechelen, 19 mei 2022.

Laurence Schram, “Fake Images. Eine Ausstellung im Museum Kazerne Dossin in Mechelen”, Zentrum für Antisemitismusforschung, TU Berlin ∙ Deutsches Historisches Museum ∙ Stiftung Topographie des Terrors, Berlin, 15-16 september 2022.

Laurence Schram, “Préparation au voyage Cracovie-Auschwitz-Birkenau”, CCLJ, Bruxelles, 28 september 2022.

Laurence Schram, “L’Église belge face à la Shoah : entre silence et résistance”, Colloque européen  ‘À la Grâce de Dieu’, Mémorial de la Shoah, Paris, 16 oktober 2022.

Laurence Schram, “The grey zone: the Association of Jews in Belgium”, Seminar Four: Six Decades after Hilberg and Five Decades after Trunk: A New Analytical Comparative Framework for the Study of Jewish Councils, International Meeting Lessons & Legacies, Centre nationale de l’audiovisuel, Ottawa, 12-14 november 2022.

Laurence Schram, “Dossin vu par les artistes”, Formation des guides, Kazerne Dossin, Mechelen, 24 november 2022.

Dorien Styven, “Access to Holocaust archives. The privacy of survivors versus the right to commemorate”, studiedag UCLouvain: Un Dossier pour se (re)construire? Archives et enjeux d’identité, 18e journée d’archives, Louvain-la-Neuve, 24 mei 2022.

Dorien Styven, “Migratie en herdenking: de dossiers vreemdelingenpolitie en de Holocaust”, studiedag Algemeen Rijksarchief: “Vreemdelingenzaken” – Migratie in het naoorlogse België (1944-jaren 80), Onderzoek / Archieven, Brussel, 24 maart 2022. 

Dorien Styven, “Left Behind: the deportation rate of obligatory slave labourers and their families”, Europalia Trains & Tracks – Trains and the Holocaust, Kazerne Dossin, Mechelen, 26 april 2022.

Publicaties

Schram Laurence, “De la persécution à l’extermination: le sort tragique des Juifs et des Roms”, in: Revue Belgica, Bruxelles, 2022, p. 22-27.

Schram Laurence, “Belgique”, in: Valbousquet Nina & François Caroline (dir.), À la grâce de Dieu : les églises et la Shoah, Mémorial de la Shoah, Paris, 2022, p. 52-53.

Schram Laurence, “La persécution anti-juive en Belgique”, in: Pasamonik Didier & François Caroline (dir.), Spirou dans la tourmente de la Shoah, Dupuis, Paris, 2022, p. 64-69.

Schram Laurence, “Concept and museography in Kazerne Dossin – Bringing the history of an SS transit camp to a museum”, in: Von Wrochem Olivier (dir.), Deportationen, Dokumentieren und Ausstellen – Neue Konzepte der Visualisierung von Shoah und Porajmos, Hamburg, 2022, p. 83-102.

Styven Dorien & Vanden Daelen Veerle, “Zurückgelassen: Auswirkungen der Zwangsarbeit bei der Organisation Todt in Nordfrankreich auf die Verfolgung der Jüdinnen und Juden in Antwerpen”, in: Christine Schindler & Wolfgang Schellenbacher (ed.), Delogiert und ghettoisiert. Jüdinnen und Juden vor der Deportation (Jahrbuch des DöW), 2022, p. 205-227.

Styven Dorien & Vanden Daelen Veerle, “Jodenvervolging in Antwerpen: Een specifieke casus”, Belgium WWII (Algemeen Rijksarchief – Cegesoma), 15 augustus 2022.

Styven Dorien, “Access to Holocaust archives. The privacy of survivors versus the right to commemorate”, in: Véronique Fillieux, Aurore François, Géraldine Mathieu en Marie Van Eeckenrode (ed.), Un dossier pour se (re)construire? Archives et enjeux d’identités, Capsae, 2022 (2), p. 97-122.

Vanden Daelen Veerle, ‘Inleiding’, in: Anna Grünfeld-Landau & Nuphar Nevo, De Stem van Anna. Het verhaal van een Antwerps meisje tijdens de Tweede Wereldoorlog, Brussel: Stichting Auschwitz (2022), p. 9-11.

Vanden Daelen Veerle & Schram Laurence, “The making of #FakeImages”, in: Kazerne Dossin, #FakeImages – Unmask the Dangers of Stereotypes, Berlin: Metropol Verlag (2022), p.104-107.

Communicatie & relatiebeheer

0 Unieke bezoekers op de website
0 Volgers op sociale media
0 Persclips

Website, mailings en sociale media

In 2022 lanceerde Kazerne Dossin een nieuwe website met een hedendaagse, serene look, die inzet op gebruiksvriendelijkheid. Samen met de Memoriaalwebsite, de website van #FakeImages en van Auschwitz.camp werden 70.486 unieke bezoekers genoteerd in 2022.

Met een 100tal posts, stories en tweets op de sociale media breidde Kazerne Dossin in 2022 zijn aandeel volgers uit met 6% (11.200 personen). Vooral op Instagram kende de instelling een grote groei. Zo kwam het bereik via sociale media op +-333.000 personen.

Pers

In 2022 kwam Kazerne Dossin 805 keer in de pers. 142 keer in kranten, 66 keer in een magazine, 554 keer online en 43 in een bericht van een persagentschap. De maanden april en november haalde de instelling de meeste aandacht. In april kwam voetbalclub Union St Gilles op bezoek i.h.k.v. de nieuwe voetbalrondeiding. In november was er volop aandacht voor de Portrettenceremonie en het persmoment van de Pro League in Kazerne Dossin. Verder hadden journalisten interesse in de tijdelijke expo ‘Universal Human Rights,  het educatieve aanbod, het onderzoek ‘Left Behind’, …

De Nieuwe Maan, Mechelen, november 2022

Verschillende malen werden medewerkers om hun expertise gevraagd voor interviews of reportages en podcasts van media of van instellingen:

  • Veerle Vanden Daelen gaf op 27 januari, Internationale Herdenkingsdag van de Holocaust, een interview op Radio 1 ‘De Wereld Vandaag’ over het project ‘Left Behind’.
  • Op 30 april 2022 kwamen het museum en het Memoriaal aan bod in de  toeristische uitzending van La Une, ‘Les Ambassadeurs’. Laurence Schram gaf hiervoor advies. De aflevering werd meerdere malen uitgezonden en is hier opnieuw te bekijken.
  • Dorien Styven was als experte te horen in aflevering vijf van de podcast ‘De Kunst van het verdwijnen’ van Bart Van Nuffelen, over het overlevingsverhaal van het Joods jongetje Fred Jeruzalski/Kader.
  • Dorien Styven werd geïnterviewd over het verhaal van de Joodse verzetsstrijdster Hélène Moskiewiez voor aflevering vijf van de reeks ‘Onverzettelijke Elsene’, gerealiseerd door BRUZZ.
  • Op 10 november lanceerde EHRI de podcast ‘A girl and a teddy bear’ met Veerle Vanden Daelen.
  • 80 jaar na het eerste transport werd directeur Tomas Baum gevraagd om duiding te geven in het radioprogramma De Ochtend op Radio 1.

Feedback van onze bezoekers

Stefan De Moor Patrick Van Reempts Michael John David Defgnee
Werner J-Michel R Thierry Bellens Michel Baert

Organisatie

Cijfers

  • Voltijdse medewerkers19
  • Mannen8,5
  • Vrouwen10,5
  • Deeltijdse medewerkers7,9
  • Instroom2
  • Uitstroom2
  • Gedetacheerde medewerkers (geïntegreerde politie)2
  • Gidsen66
  • Vrijwilligers (hosts & suppoosten)34
  • HPM-begeleiders79
  • Stagiaires4

Na enkele bewogen jaren op vlak van personeelsverloop was er in 2022 meer stabiliteit en rust in het team. Twee nieuwe medewerkers komen het team versterken, twee medewerkers stromen uit.
Door het organiseren van teamdagen, teammeetings en informele teambijeenkomsten tracht Kazerne Dossin de onderlinge connectie tussen collega's te stimuleren.
Voor gidsen en vrijwilligers bracht 2022 opnieuw meer mogelijkheden en werkkansen; door de versoepeling op groepsuitstappen worden school- en groepsbezoeken in 2022 geleidelijk aan terug talrijker.
Er werd in 2022 verder ingezet op welzijn, persoonlijke en professionele ontwikkeling en prestatiemanagement. Tot slot start Kazerne Dossin in 2022 met de ontwikkeling van een aangepast arbeidsreglement, waarin meer aandacht is voor welzijn en een evenwicht tussen werk en privé.

Opleidingen en vorming

Kazerne Dossin heeft de medewerkers ook in 2022 gemotiveerd om opleidingen te volgen, zowel technische opleidingen als opleidingen ter bevordering van de persoonlijke ontwikkeling. Kazerne Dossin organiseerde een reeks collectieve opleidingen rond het gebruik van het CRM-programma Salesforce en inhoudelijke opleidingen en bijscholingen voor gidsen. Intern werd er een vorming rond het gebruik van de online Beeldbank georganiseerd en volgden enkele medewerkers een opleiding rond projectmanagement. Op individueel vlak werden er opleidingen, trainingen en workshops gevolgd rond thema’s zoals polarisatie, EHBO, gesprekstechnieken, socio-juridische actualiteit, preventie en bescherming op het werk, educatie en herdenking, fondsenwerving, grafische vormgeving, bystander-effect, bezoekerservaring, communicatie, geweldpleging,… Heel wat medewerkers volgden online lezingen en colloquia over thema’s als de Holocaust, mensenrechten, herinneringseducatie en museologie. Veiligheid is een belangrijk thema voor het museum. De security manager geeft daarom steeds een opleiding veiligheid aan de nieuwe medewerkers stagiaires en nieuwe gidsen.

Subsidies & partners

Kazerne Dossin kon voor werkjaar 2022 rekenen op de structurele ondersteuning van de Vlaamse Overheid. De Nationale Loterij zette haar steun voor het onderhoud van het Belgische paviljoen in het memoriaal en het museum Auschwitz-Birkenau verder. De tijdelijke tentoonstellingUniversal Human Rights’ die begin 2022 opende, kon rekenen op de steun van de Stad Mechelen, het departement onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap en de Nationale Loterij. Projectfinanciering via Europa was er op twee EHRI-projecten.

 

Vriendenwerking & giften

De vriendenwerking van Kazerne Dossin kwam in 2022 terug op gang na de moeilijke corona-periode. Om het contact terug aan te halen, nodigde Kazerne Dossin alle ‘vrienden’ uit op 15 mei voor een rondleiding door de tijdelijke expo ‘Universal Human Rights’. Directeur Tomas Baum gaf uitleg. Tot slot was er koffie en taart en ruimte voor gesprek. Vrienden geven jaarlijks een financiële steun van €50 en kunnen in ruil rekenen op een aantal voordelen. Kazerne Dossin kreeg in 2022 opnieuw financiële donaties van particulieren en families van slachtoffers. Via deze weg kwamen ook vragen binnen voor de installatie van een gedenkplaat aan de gevel van het museum.

 

Lees meer

Met dank aan

Met dank aan

Al deze verwezenlijkingen konden enkel tot stand komen door de gemotiveerde inzet van alle medewerkers, gidsen, vrijwilligers en stagiairs van Kazerne Dossin. 

Ook de bijdrage van alle leden van de Raad van Bestuur en de Algemene Vergadering is zeer belangrijk voor de werking van Kazerne Dossin.

Kazerne Dossin dankt daarnaast alle partners, sponsors en steunende vrienden. 

Het dankwoord gaat in het bijzonder uit naar de familieleden en vrienden van slachtoffers voor hun steun en schenkingen.

 

De werking van Kazerne Dossin

Vlaamse overheid : Werkingssubsidie

Stad Mechelen :  Werkingstoelage

Specifieke projecten 

Belgisch Paviljoen Auschwitz : Nationale Loterij

Bijzonder Comité van Herinneringseducatie : Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming

Left behind: Familie Morris

Universal Human Rights : Nationale Loterij

Reizende expo #FakeImages : Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference), ALAVA, Europese commissie, Duitse ambassade

European Holocaust Research Infrastructure : Horizon2020 programma van de Europese Commissie

International Holocaust Remembrance Alliance

Fondsenwerving: Koning Boudewijnstichting

Kazerne Dossin is de volgende personen bijzonder erkentelijk voor hun schenkingen aan het onderzoekscentrum: Michael Bolle-Van Ham, Danièle Boüüaert, Brigit en Manon Camberlin, Edithe Cukierbaum, Philippe De Gusseme, Filip De Sutter, Ingrid De Varez, familie Ecran-Petri (met dank aan Rita Adriaenssens), Nizan Edelbaum, Gizela Flachs, familie Gemeiner (met dank aan Liliane Van Nynatten en Sandra Vanmarsnille), Andrée Geulen (met dank aan Anne en Catherine Herscovici), Jeanne Glibert, Nicole Gold, Renée Grabiner, Lesley Greenwald, David Itzkowic, Leon Katz (met dank aan Regina Sluszny), Claire Kaufman, familie Klein, Joe Kosterich, Elise Leekens en Christiane Boone-Van Gaever, Henri Mandler, Carl Mathys, familie Oerlemans (met dank aan Maria Foncke), Hanni Perck, Andy Popperwell, Koen Pyl, Liliane Reisdorf, Eli Ringer, Amos Russak (met dank aan Heimo Gruber), Max Schindler, Jacques Schop, Shifra Senderowicz, Shifra Stahl, Yvonne Stollard, Anna Teitelbaum, Anne en Patricia Turfkruijer, Sarah Van Camp, Aagje Van Cauwelaert, Denis Van der Linden, Frank Van der Mussele, Flor Van Laer, Lies Vernimmen, Patrick Verwerft, Grace Winter en Lucy Wolkowitz.

Kazerne Dossin dankt alle onderzoekers, familieleden en vrienden van gedeporteerden die foto’s voor de portrettenmuur ter beschikking stelden.

Kazerne Dossin dankt volgende personen voor hun bibliotheekschenkingen: Dudu Amitaï, Bergen-Belsen Memorial, Alain Blitz, Geoffrey Buck, Lieven en Mirjam D’Hondt, Franck Fajnkuchen, Fondation Gillès, Heemkundekring Corsendonca, Ludwig Inken (Stiftung Hamburger Gedenkstätte und Lernorte zur Erinnerung an die Opfer der NS-Verbrechen), Ignace Lesnicki, Esther Naschelski, Adolphe Nysenholc, Marie Schits, familie Van Beylen-Beirnaert, Ronny en Jessy Van de Velde, Justine Van den Bussche, Anne Velghe en Diane Verstraeten.