Introductie

Word ook in 2019 ambassadeur van onze vele verhalen. Verhalen die inspireren en motiveren om aan de samen­leving van morgen te werken.

Christophe Busch
Algemeen directeur Kazerne Dossin

2018 in cijfers

0 bezoekers op de site
0 Permanente tentoonstellingen 0 Tijdelijke tentoonstellingen
  • The art of war
  • Buren2018
  • Holocaust en strips
  • Portretten Getuigen
  • 28.826 Kinderen & jongeren (in groep & individueel)
  • 9.608 Volwassenen in vorming
  • 26.567 Volwassenen in vrije tijd
0 Evenementen
0 Documentatiecentrum
0 Bezoekers buitenshuis
  • 1.270 Vormingen en lezingen
  • 1.219 State of Deception in het Parlamentarium (Brussel)
0 Volgers, kijkers en lezers
  • 87.951 unieke bezoekers op de website
  • 6.702 volgers op sociale media
  • 28.469.860 lezers en kijkers via 500 persclips

2018 in vogelvlucht

1 oktober 2017
(c) André Goldberg, Joods Museum van België (c) André Goldberg, Joods Museum van België
(c) André Goldberg, Joods Museum van België (c) André Goldberg, Joods Museum van België

Gasttentoonstelling: Portretten Getuigen

01.10.2017 - 30.01.2018

Op 1 oktober opent in Kazerne Dossin de eerste gasttentoonstelling in de panoramazaal op de vierde verdieping. De expo kwam er op initiatief van het Joods Museum van België en toont 37 portretten door fotograaf André Goldberg. Deze portretten van overlevenden van de Shoah worden aangevuld met opnames van interviews met hen.

Lees meer
22 oktober 2017
Beeld: Der Krieg, Otto Dix - Ontwerp: Anderzijds Beeld: Der Krieg, Otto Dix - Ontwerp: Anderzijds

Tijdelijke tentoonstelling: The Art Of War

22.10.2017 – 01.07.2018

“Het leger van de vijand onderwerpen zonder strijd is de hoogste uitmuntendheid.” Met deze quote van Sun Tzu die zijn handboek voor oorlogsvoering ‘The Art of War’ noemde, opent de gelijknamige tentoonstelling. Geen pleidooi voor oorlog, wel voor een stevig protest tegen gewelddadig conflict. 150 kunstwerken van meer dan tien kunstenaars tonen hoe kunst dood en vernieling aanklaagt. Otto Dix, frontsoldaat tijdens de Eerste Wereldoorlog, spaart de bezoeker niet van de gruwel aan het front, Picasso en Frans Masereel brengen het trieste lot van de burgerbevolking in beeld en George Grosz wijst in een vlijmscherpe kritiek naar de schuldigen aan al dit leed. Changemakers van vandaag reageren met treffende quotes.

Lees meer
2018
25 januari 2018

Naar aanleiding van International Holocaust Remembrance Day volgen 70 leerlingen de voorstelling POST, een theaterstuk waarin brieven over de Jodendeportatie centraal staan.

28 januari 2018

Finissage gasttentoonstelling Portretten Getuigen. Bezoekers wonen een gratis rondleiding bij door fotograaf Andre Goldberg.

30 januari 2018

State of Deception opent in het Brusselse Parlamentarium. 1.219 leerlingen bezoeken de expo over de rol van propaganda onder het naziregime en leren kritisch omgaan met hedendaagse propagandaboodschappen. Kazerne Dossin werkt het educatief dossier bij de expo uit en gidsen van het museum verzorgen de rondleiding.

30 januari 2018

60 leerkrachten van het Stedelijk Onderwijs van Antwerpen leren bij over actief burgerschap. Thema’s als controverse en polarisatie, socratische en interculturele dialoog, controverse en islam en projectonderwijs passeren de revue.

10 februari 2018

Krokuskriebels. 160 ouders en kinderen ontdekken tijdens de Krokusvakantie het gezinsparcours Het verhaal van Simon.

18 februari 2018
Opening Buren2018 (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt
Opening Buren2018 (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt
Opening Buren2018 (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt
Opening Buren2018 (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt

Opening gasttentoonstelling Buren 2018. Fotograaf Dan Zollman en schrijfster Margot Vanderstraeten geven via tekst en beeld inkijk in de Shtetl, een stadje in de stad.

19 februari 2018
(c) Dan Zollmann (c) Dan Zollmann

Gasttentoonstelling: Buren2018

19.02.2018 - 17.09.2018

Buren 2018 is een fototentoonstelling door Dan Zollmann en Margot Vanderstraeten. In de zoektocht naar een cover voor haar boek Mazzel Tov stootte Margot Vanderstraeten op het werk van Dan Zollmann. De Belgische fotograaf volgde jarenlang met zijn camera het leven van de chassidische Joden in zijn woonplaats Antwerpen. Hij maakte unieke beelden van de meestal onzichtbare leefwereld van zijn vrome stadsgenoten. Zo kreeg hij als enige fotograaf toegang tot de Shtetl – Jiddisch voor ‘stadje in de stad’.

24 februari 2018
Portret Laurence Schram (c) Gil Plaquet (c) Gil Plaquet

Boekvoorstelling Dossin, L’antichambre d’Auschwitz van Laurence Schram en signeersessie op de boekenbeurs van Brussel.

28 februari 2018
Klasbezoek in Kazerne Dossin (c) Katrijn Van Giel (c) Katrijn Van Giel

Lerarendag basisonderwijs. 52 leerkrachten maken kennis met ons aanbod voor het basisonderwijs. Samen met hun gezin volgen ze de workshop Het verhaal van Simon.

4 maart 2018

Koen Fillet gaat in een Artist Talk met Philip Aguirre y Otegui, Sarah Vanagt en Haider Jabbar in gesprek over oorlog en kunst. Karlijn Maas, Jeroen Goubert, Tamar De Wit en Anayatullah Maryani komen als winnaar uit de bus van de kunstwedstrijd in het kader van de tentoonstelling The Art of War.

16 maart 2018
(c) Der Hauptmann (c) Der Hauptmann
(c) Der Hauptmann (c) Der Hauptmann
(c) Der Hauptmann (c) Der Hauptmann

In samenwerking met Cinemien organiseert Kazerne Dossin de Belgische avant-première van Der Hauptmann door Robert Schwentke in het UGC Antwerpen.

27 maart 2018
Bezoek Koningin Mathilde aan Kazerne Dossin (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt
Bezoek Koningin Mathilde aan Kazerne Dossin (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt
Bezoek Koningin Mathilde aan Kazerne Dossin (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt
Bezoek Koningin Mathilde aan Kazerne Dossin (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt
Bezoek Koningin Mathilde aan Kazerne Dossin (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt
Bezoek Koningin Mathilde aan Kazerne Dossin (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt
Bezoek Koningin Mathilde aan Kazerne Dossin (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt
Bezoek Koningin Mathilde aan Kazerne Dossin (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt

Hare Majesteit de Koningin bezoekt het museum, de tijdelijke tentoonstelling Buren 2018 en het memoriaal. Overlevende Simon Gronowski, Dan Zollman, Margot Vanderstraeten en de directie begeleiden haar tijdens haar bezoek.

31 maart 2018
Klasbezoek Mensenrechten in Klare taal, (c) Katrijn Van Giel (c) Katrijn Van Giel

Tijdens de VIP-vakantie ontdekken 378 leerkrachten samen met hun partner het educatieve aanbod van Kazerne Dossin.

15 april 2018

Tijdens een ochtendvertelling brengt Patricia Ramet het verhaal van haar vader Natan Ramet, Holocaustoverlevende, oprichter en erevoorzitter van het museum. Ze vertelt hoe hij de Holocaust overleefde en daarna de draad van zijn leven terug oppikte.

16 april 2018

Uitgeverij Lannoo publiceert Dossin, wachtkamer van de dood. In de Nederlandse vertaling bundelt Laurence Schram de resultaten van haar onderzoek naar de Dossinkazerne.

18 april 2018
Lezing polarisatie (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt
Lezing polarisatie (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt

GO! en Kazerne Dossin organiseren een vormingsdag rond polarisatie voor onderwijsprofessionals van alle netten.

3 mei 2018
Debat Vluchten kan niet meer (c) Guy Kleinblatt Debat Vluchten kan niet meer (c) Guy Kleinblatt

Kazerne Dossin, de Cultuurdienst van de Universiteit Antwerpen, de Vrijzinnige en Pastorale Dienst van de Universiteit Antwerpen en de Humanistische Vrijzinnige Vereniging organiseren het debat Vluchten kan niet meer.

4 mei 2018

Kazerne Dossin en Mediawijs leren leerkrachten tijdens de studiedag Propaganda in beeld hoe ze dit thema in de klaspraktijk kunnen brengen.

27 mei 2018
Francine Lazarus, (c) Katherine Griffiths Francine Lazarus, (c) Katherine Griffiths

Francine Lazarus keert voor deze ochtendvertelling na vele jaren in Australië voor het eerst terug naar België, waar ze als ondergedoken kind de Holocaust overleefde.

14 juni 2018

Veerle Vanden Daelen en auteur Margot Vanderstraeten gaan in gesprek over Joods Antwerpen vroeger en vandaag.

21 juni 2018
Lezing polarisatie (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt
Lezing polarisatie Bart Somers (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt

40 burgemeesters en medewerkers van lokale besturen wonen in Kazerne Dossin een vormingsdag rond polarisatie bij.

21 juni 2018
Christophe Busch (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt

Christophe Busch ontvangt de Dwaallichtprijs voor zijn onderzoek naar dadergedrag en voor de manier waarop hij de educatieve vertaalslag naar vandaag maakt.

22 juni 2018

Drie Mechelse musea – Kazerne Dossin, Hof van Busleyden en Speelgoedmuseum – openen samen de deuren voor 1.369 bezoekers tijdens de eerst Museumnacht Mechelen.

30 juni 2018

Schrijfster Peggy Poppe presenteert haar jeugdboek Een pop voor Hannah, waarin ze vertelt hoe grootmoeder Charlotte Hamburger tijdens haar gevangenschap een lappenpop maakte voor haar dochter.

1 juli 2018
Schoolbezoek basisonderwijs (c) Sam Haeghens (c) Sam Haeghens
Schoolbezoek basisonderwijs (c) Sam Haeghens (c) Sam Haeghens

Ouders en kinderen zetten hun voelsprieten op tijdens de voeleditie van Schatten van Vlieg  en ontdekken zo het gezinsparcours Het verhaal van Simon.

6 september 2018

Ronny Vandecandelaere keert in zijn theatermonoloog Als twee olifanten vechten terug naar de Rwandese genocide in 1994.

9 september 2018

1.289 nieuwsgierige bezoekers vinden de weg naar Kazerne Dossin tijdens de jaarlijkse Open Monumentendag.

16 september 2018
Opening tentoonstelling Holocaust & Strips (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt
Opening tentoonstelling Holocaust & Strips (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt
Opening tentoonstelling Holocaust & Strips (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt
Opening tentoonstelling Holocaust & Strips (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt
Opening tentoonstelling Holocaust & Strips (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt

Jacques Fredj, directeur van het Mémorial de la Shoah in Parijs, opent de nieuwe tentoonstelling Holocaust en Strips. In een panelgesprek lichten striptekenaars Yslaire en Judith Vanistendael samen met deskundigen Joël Kotek, Kees Ribbens en Veerle Vanden Daelen het onderwerp toe.

17 september 2018
Beeld: Yslaire, Ontwerp: Anderzijds Beeld: Yslaire, Ontwerp: Anderzijds

Tijdelijke tentoonstelling: Holocaust en strips

17.09.2018 - 23.06.2019

Feit en fictie. Ze lijken elkaars tegenpolen. Maar hoeft dat altijd zo te zijn? De geschiedenis krijgt steeds vaker een fictief jasje, en daar ontsnapt ook de Holocaust niet aan. Sinds de jaren 1970 wagen graphic novelists zich aan het thema: onzeker, met enige schroom maar ook met respect. ‘Maus’ van Art Spiegelman wist zich een weg te banen naar de literatuurcanon, maar ook vele andere striptekenaars slaagden in hun ambitie om de Holocaust te vatten in beelden. Meer dan 200 strips, graphic novels en manuscripten voeren de bezoeker doorheen de fictionalisering van de Holocaust.

3 oktober 2018

Kazerne Dossin onthult twee nieuwe vitrines in de permanente tentoonstelling. Ondergedoken kind Norbert Vos-Obstfeld en zijn “onderduikzus” Mona Verhage stellen de teddybeer die Norbert door de oorlog hielp ter beschikking. De tweede vitrine is gewijd aan het verhaal van Jos Hakker, uitvinder van de Antwerpse handjes en gedeporteerd vanuit de Dossinkazerne. Kleindochter Joyce Hakker vertrouwt onder andere bakvormen, tafellakens, foto’s en postkaarten aan Kazerne Dossin toe.

29 oktober 2018

Vier Mechelse musea geven geïnteresseerde leerkrachten een inkijk in hun educatieve aanbod tijdens de herfstvakantie. 189 leerkrachten vinden samen met hun partner de weg naar Kazerne Dossin.

7 november 2018

De nieuwe wetenschappelijke raad van Kazerne Dossin komt voor het eerst samen. Deze groep experten, verbonden aan universiteiten en onderzoekscentra, ondersteunt mee de werking van Kazerne Dossin.

30 november 2018

Tijdens de jaarlijkse portrettenviering worden 399 nieuwe foto’s van gedeporteerden onthuld, waarbij 127 van Joden uit België via Frankrijk weggevoerd. Leerlingen van het Busleyden Atheneum uit Mechelen lezen de namen voor. Dorien Styven staat stil bij het verhaal van Boris Averbruch, de man achter het 20.000ste portret.

2 december 2018

Kazerne Dossin viert 70 jaar Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en gooit de deuren open voor een weekend boordevol gratis activiteiten. Meer dan 1.300 geïnteresseerden brengen een bezoek aan het museum.

6 december 2018

Het driejarige internationaal congrestraject Connecting Law & Memory wordt afgesloten in Brussel met de slotconferentie Civil servants, Holocaust and Human Rights. Christophe Busch presenteert een manual met aanbevelingen voor professionals, beleidsmakers en overheidspersoneel. Commissaris-generaal Marc De Mesmaeker stelt de resultaten voor van de impactstudie over de opleiding Holocaust, Politie en Mensenrechten.

13 december 2018

Samen met het parket-generaal Antwerpen en UNIA organiseert Kazerne Dossin een themadag rond bemiddeling en maatregelen in strafzaken rond ‘hatespeech’, negationisme, racisme en antisemitisme. Magistraten en justitieassistenten reflecteren samen over de te volgen weg.

Publiekswerking

0 aantal lezingen en vormingen
0 politieagenten die HPM volgden
0 begeleiding studiereizen

Lezingen en vormingen voor groepen

De collega’s geven aan groepen studenten, leerlingen, professionals en socio-culturele verenigingen lezingen, lessen en vormingen over uiteenlopende thema’s:

  • De Dossinkazerne4
  • Roma en Sinti3
  • Auschwitz & daders2
  • Holocaust- en Herinneringseducatie2
  • Archiefwerking1
  • Herinneringscultuur5
  • Dadergedrag28
  • Bystander-gedrag18
  • Cumulatieve radicalisering19
  • Polarisatie30
  • Deelname debatten7
  • Begeleiding studiereizen2
(c) Lavinia Wouters, CGC FedPol (c) Lavinia Wouters, CGC FedPol

Opleiding ‘Holocaust, Politie en Mensenrechten’

In 2018 volgen 1.636 leden van de geïntegreerde politie de opleiding Holocaust, Politie en Mensenrechten (HPM). Sinds de start van het project in 2014 werden intussen ca. 8.390 politiemedewerkers ondergedompeld in deze materie. Voor het eerst wordt ook een Duitstalige opleidingssessie georganiseerd.

In 2017 wordt samen met een onderzoeksteam van de Vrije Universiteit Brussel een grootschalige bevraging opgezet bij de deelnemers van de opleiding. Op 6 december 2018 worden de resultaten van deze impactstudie  voorgesteld aan het publiek. Hieruit blijkt dat de opleiding onmiskenbaar een impact heeft op de deelnemers. Zij voelen zich niet alleen emotioneel geraakt maar gaan ook meer integer om met casussen en voelen zich geneigd om actie te ondernemen indien een collega wangedrag stelt. Deelnemers voelen zich na het volgen van de opleiding ook meer verbonden met de politie. Uit de studie blijkt ook dat deze effecten duurzaam zijn maar variëren in functie van een aantal kenmerken van de werksituatie.

Het HPM-project werd ook opgenomen in een documentaire rond diversiteit bij de Belgische politie.

De opleiding geeft een eerlijke uiteenzetting van wat er gebeurd is voor en tijdens WOII en soms nu nog! De begeleiders beheersen de materie en leggen de link naar het heden.

Lees meer

Conferentie Connecting Law and Memory (CLM)

Aan de vooravond van de 70ste verjaardag van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens organiseren Kazerne Dossin en de Federale Politie de slotconferentie Civil servants and Human Rights. Tijdens deze laatste conferentie van het Connecting Law and Memory traject worden de resultaten van de afgelopen drie jaar gepresenteerd onder de vorm van een handleiding met structurele kwaliteitsstandaarden voor beleidsmedewerkers en professionals die trainingprogramma’s voor overheidspersoneel willen implementeren.

Lees meer

Europese projecten

Het CLM-netwerk draagt bij tot verdere uitwisseling van nieuwe inspirerende  en innovatieve praktijken. In januari vindt de kick-off meeting voor het RETHINK-project plaats in Sevres (Frankrijk). Het RETHINK-project (Remembrance Education for THINKing critically) wil het verspreiden van innovatieve tools rond vooroordelen, polarisatie, mediawijsheid en kritische reflectie bij studenten vergemakkelijken. In maart start het Europees project HHEINA (Horizontal Historical Education in Non-Discriminative Activities) in Warschau rond anti-discriminatie trainingen voor onderwijs en politie. Hierin werkt Kazerne Dossin samen met museum POLIN en de Anne Frank Stichting en worden naast handleidingen ook trainingen ontwikkeld voor beide doelgroepen.   

Bijzonder Comité voor Herinneringseducatie & Conseil de la Transmission de la Mémoire

Het Bijzonder Comité voor Herinneringseducatie (BCH) viert zijn 10e verjaardag. Tijd voor een herziening van de visietekst over herinneringseducatie. Het netwerk doet dit n.a.v. het brede eindtermendebat (2016) en de publicatie van het inspiratieboek Vroeger gaat niet over: Herinneringseducatie als pedagogische praktijk (2017). Deze actuele visie wordt verspreid via de website van het BCH en in allerlei vormingen en  studiedagen. In 2018 versterkt het BCH de banden met Nederlandse partnerinstellingen als het Nationaal Comité 4 en 5 mei en de leden van de Stichting Musea en Herinneringscentra. Verder ondersteunt het BCH in 2018 heel wat externe projecten, biedt het advies, …  Het BCH werkt ook mee aan verschillende studiedagen van Kazerne Dossin over controverse en polarisatie in de klas. Daarnaast zetelt Kazerne Dossin in de ‘Conseil de la Transmission de la Mémoire de la Fédération Wallonie-Bruxelles’.

Project polarisatie

Polarisatie is een centraal thema in het vormingsaanbod van 2018. Er worden lezingen en studiedagen georganiseerd voor diverse doelgroepen: onderwijs, lokale besturen, vakbonden. Om al deze vormingen zo praktisch en concreet mogelijk te maken, worden nieuwe werkvormen en didactische filmpjes uitgewerkt.

Dat doet Kazerne Dossin niet alleen. De Nederlandse filosoof Bart Brandsma leidt verschillende medewerkers op tot ‘polarisatiestrateeg’. Dit kadert in de opstart van een Vlaams netwerk van onderzoekers en polarisatiestrategen, de ontwikkeling van didactische werkvormen en een nieuw digitaal kennisplatform. Ook internationaal werkt Kazerne Dossin aan een ‘network against polarisation’ waarbij in eerste instantie partners uit Nederland en Bosnië-Herzegovina tijdens fysieke uitwisselingen reflecteren over hoe sociale polarisatie terug te dringen.

Gidsenwerking

Vier keer per jaar verzamelen meer dan 60 gidsen voor een vormingsavond. Ze leren bij over hoe je archiefdocumenten in het museum kunt gebruiken, hoe te antwoorden op vragen over Joodse cultuur en hoe ze het mensenrechtenverhaal kunnen integreren in hun rondleidingen. Een ervaren begeleidingsteam evalueert de gidsbeurten en stuurt bij waar nodig. Het gidsenplatform wordt in 2018 verder geoptimaliseerd. Gidsen vinden er naast de laatste nieuwtjes ook heel wat ondersteunend materiaal.

Het was een zeer interessante rondleiding. Aangepast aan de leeftijd en aan de doelstelling van het bezoek. Zo wordt er enerzijds verteld over hóe dit allemaal gebeurde anderzijds ook over de actuele mensenrechten.

Externe evenementen

Kazerne Dossin is met zijn bijzondere architectuur én zijn centrale ligging steeds vaker het decor voor externe evenementen. In 2018 huren bedrijven en organisaties 19 keer de vrije ruimtes voor vergaderingen, workshops, studiedagen… en brengen daarbij vaak een bezoek aan een van de tentoonstellingen.

(c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt

Museumshop

Naar aanleiding van de tentoonstelling Holocaust en Strips breidt de museumshop verder uit. Bezoekers vinden er vanaf het najaar een breed aanbod aan strips en graphic novels. Het aanbod is ook raadpleegbaar op de website van Kazerne Dossin. De omzet stijgt in 2018 maar liefst met 65%.

Collecties & onderzoek

0 schenkingen
0 publicaties
0 nieuwe fotos
voor de portrettenwand
0 digitale aanvragen voor
het documentatiecentrum
0 nieuwe collecties
op de beeldbank

Schenkingen

Schenking Gabriel Bauden

Jenny Imberechts, jeugdliefde van de gedeporteerde en omgekomen Gabriel Bauden, bewaart tot aan haar dood vier foto’s van hem, een postkaart en het briefje dat hij uit de deportatietrein gooide. In 2018 schenkt een bevriende familie de originele stukken aan Kazerne Dossin.

Schenking familie Louft

De familie Louft is zwaar getroffen door de oorlog. Zoon Mozes wordt in Breendonk vermoord, moeder Braine en haar twee andere kinderen overleven de deportatie niet. Enkel zoon Marcus kan ontsnappen door dienst te nemen in het Britse leger. In 2018 schenkt Marcus’ enige dochter Liliane een kopie van haar waardevolle collectie familiefoto’s.

Schenking Dagboek van Marcel Strauch

Marcel Strauch duikt onder in Brussel. Vanaf eind maart 1943 tot begin september 1944 houdt hij een dagboek bij. Het manuscript bevat bij de bevrijding 18 schriften. De familie van Marcel schenkt het originele dagboek aan Kazerne Dossin, met dank aan professor Alain Goldschlager.

Schenking Hinda Gelernter

Hinda Gelernter trouwt in 1932 met haar niet-Joodse verloofde Jean Gorren. Dit huwelijk redt haar van deportatie wanneer zij in juli 1943 in de Dossinkazerne wordt opgesloten. Door tussenkomst van Jean bij de koningin komt Hinda vrij. Beiden overleven zo de oorlog. Hun dochter Edith Gorren schenkt een digitale kopie van haar moeders documenten aan Kazerne Dossin.

Schenking familie Awret

Uziel Awret, zoon van kunstenaars en voormalige gevangenen in de Dossinkazerne Azriel Awret en Irène Spicker, vult de familiecollectie bewaard door Kazerne Dossin in 2018 aan met 37 etsen. Zijn vader Azriel maakte de afbeeldingen na de oorlog.

Schenking familie Godschalk

Elisabeth Godschalk verliest tijdens de oorlog haar hele familie. Moeder Sara Tokkie overlijdt in maart 1942, vader Samuel komt als dwangarbeider in Noord-Frankrijk om, zus Judith overleeft de deportatie vanuit de Dossinkazerne niet. In 2018 schenkt Elisabeths zoon Désiré De Waele een digitale kopie van het familiearchief aan Kazerne Dossin om zo hun nagedachtenis te eren.

Schenking familie Anielewicz

De broers Hersz en Israel Anielewicz verrichten in 1942 dwangarbeid in Noord-Frankrijk. Hersz kan ontsnappen, Israel wordt gedeporteerd naar Auschwitz-Birkenau. Beide mannen slagen erin brieven te sturen naar hun echtgenotes. Martine en Albert Aniel, kinderen van Hersz, schenken in 2018 de originelen aan Kazerne Dossin.

Schenking politionele objecten

Het Politiemuseum Wommelgem zet zijn werking in 2018 stop. Het bestuur en curator Christof Verelst vertrouwen Kazerne Dossin meerdere objecten toe, waaronder drie helmen, een volledig uniform van een Mechelse agent en een map met documenten over het mobiele korps in Mechelen in 1943-1944.

Schenking religieuze boeken van Mozes Schenker

In 2018 ontdekken Farouk El Afi and Cindy Doolaege tijdens verbouwingswerken op hun zolder een reeks verstopte religieuze boeken. Kazerne Dossin helpt hen de eigenaar te identificeren. Deze Mozes Schenker en zijn gezin overleefden de deportatie vanuit de Dossinkazerne helaas niet. Het echtpaar El Afi-Doolaege vertrouwt daarop deze waardevolle objecten aan Kazerne Dossin toe.

Bekijk het volledige overzicht

Beeldbank

Ook in 2018 groeit de beeldbank verder aan. 37 collecties krijgen een plekje op het portaal. Team Collecties & Onderzoek digitaliseert en beschrijft nieuwe schenkingen meteen en voegt deze systematisch toe aan de beeldbank. Zo krijgen gebruikers in één muisklik een overzicht van de nieuwste aanwinsten. Daarnaast houdt het team ook bestaande beschrijvingen up-to-date. Eind 2018 staan via de beeldbank 1.016.000 beelden ter beschikking van de bezoekers in de leeszaal van Kazerne Dossin en bij partnerinstellingen.

Lees meer
Met alle moderne media wordt weergegeven hoe het er tijdens de Jodenvervolging aan toe ging. Geschiedenis, weergave van de feiten, doorspekt met getuigenissen van mensen die het van nabij meemaakten.

Samenwerking Felixarchief

Het project ‘Geef ze een Gezicht’ waarbij Kazerne Dossin foto’s toevoegt aan de portrettenwand in het museum, neemt in 2018 een grote vlucht. Het Antwerpse FelixArchief indexeerde de afgelopen jaren tienduizenden dossiers van vreemdelingen in de stad en stelt deze namenlijst ter beschikking van Kazerne Dossin. Door de Antwerpse lijsten met de deportatielijsten van de Dossinkazerne te vergelijken, vinden 180 portretten van gedeporteerden hun weg naar de herdenkingsmuur in het museum. Tijdens de portrettenceremonie op 30 november huldigt Kazerne Dossin het FelixArchief voor dit project.

Samenwerking opleiding Erfgoed en Restauratie

In 2018 zetten Kazerne Dossin en de opleiding ‘Erfgoed en Restauratie’ van de Universiteit Antwerpen hun samenwerking verder. De focus ligt op het conserveren en bewaren van verschillende types objecten. Textiel krijgt een zijdepapieren omhulsel, metalen objecten worden in stevige foam en RACO-bakken geplaatst, de kostbare drukwerken krijgen een kartonnen omslag. Dankzij de samenwerking is het voortbestaan van deze kostbare objecten, getuigen van de Holocaust, verzekerd voor de toekomst.

Lees meer

Opening van de leeszaal

Het onderzoekscentrum opent een leeszaal voor het brede publiek. Bezoekers kunnen er op dinsdag en donderdag nu ook zonder afspraak terecht om onder andere de bibliotheek met referentiewerken te consulteren. Daarnaast voorziet de leeszaal een volledige toegang tot de beeldbank, zodat bezoekers er historische en/of genealogische opzoekingen kunnen doen.

Herdenking 75 jaar transporten

Op 4 augustus 2017, dag op dag 75 jaar na het vertrek van de eerste deportatietrein uit Mechelen, lanceert Kazerne Dossin de reeks ‘75 jaar Transporten’. De vertrekdatum van elk konvooi wordt herdacht met biografieën van individuele gedeporteerden of families. In 2018 verschijnen online 10 verhalen die een grote weerklank kennen bij het brede publiek.

Lees meer

European Holocaust Research Infrastructure (EHRI)

Kazerne Dossin is als partner betrokken bij de European Holocaust Research Infrastructure. Adjunct-algemeen directeur en conservator Veerle Vanden Daelen maakt deel uit van de EHRI Project Management Board en coördineert de identificatie en integratie van Holocaustrelevante archiefbeschrijvingen in het EHRI portaal. Als één van de eerste instellingen installeert Kazerne Dossin succesvol de “EHRI tools” om haar archiefbeschrijvingen op duurzame wijze te publiceren op dit internationale onderzoeksportaal. Veerle Vanden Daelen, Laurence Schram, Dorien Styven en Marius Caragea publiceren daarnaast artikels op de EHRI-Blogspot.

Lees meer

International Holocaust Remembrance Alliance (IHRA)

Tijdens het Italiaanse voorzitterschap van de International Holocaust Remembrance Alliance, nam adjunct-directeur Veerle Vanden Daelen als lid van de Belgische IHRA-delegatie deel aan de academische werkgroep en aan het comité over “Holocaust, Genocide and Crimes against Humanity”.

Lees meer

Digital Research Infrastructure for the Arts and Humanities (DARIAH)

De Digital Research Infrastructure for the Arts and Humanities (DARIAH) stimuleert het gebruik van digitale platformen onder humane wetenschappers. Kazerne Dossin is lid van de werkgroep ‘Sustainable Publishing of (Meta)Data’. Op 14 en 15 mei organiseert de werkgroep in het Algemeen Rijksarchief de internationaal georiënteerde workshop ‘Trust and Understanding: the value of metadata in a digitally joined-up world’. Meer dan 50 experten uit het werkveld nemen deel aan 17 lezingen. In september start de werkgroep met de redactie van de geplande bijdragenbundel, waarvan de verschijning gepland is in mei 2019.

Lees meer

Publicaties

Wetenschappelijke publicaties

  • Laurence Schram, Dossin, de wachtkamer van Auschwitz, Lannoo, Tielt, april 2018.
  • Schram Laurence, « Natan Ramet » (notice biographique), in : Nouvelle Biographie nationale, Tome 14, Bruxelles, juin 2018, p. 229-230.
  • « Les sources inexplorées de la caserne Dossin », in : Vingtième siècle – Revue d’histoire, N° 139, SciencesPo-Les Presses, Paris, juillet-septembre 2018, p. 241-252.
  • Styven Dorien, ‘‘Give them a face’: commemorating Belgium as a transit country’, in: Memoria. Memory, History, Education, 2018 (nr. 9), p. 16-25.
  • Vanden Daelen Veerle, Leen Beyers, Sofie De Ruysser, “Pleidooi voor meerstemmigheid. Antwerpse Handjes en Jodenvervolging”, Volkskunde 3 (2018): 397-417.
  • Vanden Daelen, Veerle, “In the Port City We Meet? Jewish Migration and Jewish Life in Antwerp During the Late 19th and Early 20th Centuries”, Les Cahiers de la Mémoire Contemporaine/Bijdragen tot de Eigentijdse Herinnering nr. 13 (2018): 55-94.
  • Vanden Daelen, Veerle “Antwerp, 1930-2008”, in Marcin Wodzínski, Historical Atlas of Hasidism Princeton/Oxford: Princeton University Press (2018): 183-188 (Winner of the National Jewish Book Award for 2018 in the category for Scholarship, the Nahum M. Sarna Memorial Award, https://www.jewishbookcouncil.org/book/historical-atlas-of-hasidism).
  • Baier, Thomas Michael & Veerle Vanden Daelen, “Foreword: The International Holocaust Remembrance Alliance, the Holy See and the International Conference on Refugee Policies”, in: Steven T. Katz & Juliane Wetzel (eds.), Refugee Policies from 1933 until Today: Challenges and Responsibilities. Berlin: IHRA / Metropol Verlag, 2018: 23-29.
  • Vanden Daelen, Veerle. “Making sure the data fit the researchers – Data identification and investigation in European Holocaust Research Infrastructure (EHRI)”, in Cultural Heritage Infrastructures in Digital Humanities, eds. Agiatis Benardou, Erik Champion, Costis Dallas and Lorna M. Hughes (London/New York: Routledge, 2018) 97-111.
  • Busch, Christophe (2018) “Bonding Images: Photography and Film as Acts of Perpetration,”Genocide Studies and Prevention: An International Journal: Vol. 12: Iss. 2: 54-83, https://scholarcommons.usf.edu/gsp/vol12/iss2/6/
  • Busch, C., 2018. Some Remarks on the Complexity of Collective Violence – Understanding the Whole. Journal of Perpetrator Research, 2(1), pp.26–32, https://jpr.winchesteruniversitypress.org/articles/abstract/10.5334/jpr.2.1.21/

Publicaties (breed publiek)

  • Veerle Vanden Daelen, “Les ‘bienheureux’. L’immédiat après-guerre pour les enfants sauvés”, Adolphe Nysenholc (ed.), L’enfant sauvé: de la cache au statut, Bruxelles: L’ Enfant Caché asbl/Institut d’Etudes du Judaïsme/Didier Devillez Editeur, 2018: 57-62.
  • Laurence Schram, “Des enfants juifs devant les lois nazies”, Adolphe Nysenholc (ed.), L’enfant sauvé: de la cache au statut, Bruxelles: L’ Enfant Caché asbl/Institut d’Etudes du Judaïsme/Didier Devillez Editeur, 2018: XX-XX.
  • Jana Kerremans & Veerle Vanden Daelen, “Water bij de wijn. Het ontlenen en aanpassen van een tentoonstelling uit Parijs”, FARO. Tijdschrift over cultureel erfgoed, 11 (2018) 4, 48-51.
  • Didier Pasamonik, Joël Kotek, Jana Kerremans & Veerle Vanden Daelen, “De Holocaust en het stripverhaal. Van taboe naar trend?”, Stripgids, oktober 2018, 4, 36-39.
  • Veerle Vanden Daelen & Laurence Schram, “Jos Hakker, de uitvinder van de ‘Antwerpse Handjes’ gedeporteerd uit de Dossinkazerne”, Joods actueel, nr. 123, april 2018.

Webografie

Dankwoord

Kazerne Dossin bijzonder erkentelijk voor volgende schenkingen aan het documentatiecentrum:

Schenking Gabriel Bauden – schenking familie Louft, met dank aan Liliane Louft – schenking Marcel Strauch, met dank aan professor Alain Goldschlager – schenking Hinda Gelernter, met dank aan Edith Gorren – schenking familie Awret, met dank aan Uziel Awret – schenking familie Godschalk, met dank aan Désiré De Waele – schenking familie Anielewicz, met dank aan Martine en Albert Aniel, schenking Politiemuseum Wommelgem, met dank aan Christof Verelst – schenking Mozes Schenker, met dank aan Farouk El Afi en Cindy Doolaege – schenking Georges Bouillart, met dank aan Maria Roegiers – schenking Patrick de Haas – schenking Désiré de Waele – schenking Albert Fessel – schenking Jacques Funkleder – schenking Michal Gebert – schenking familie Goffaux-Indekeu, met dank aan Lut Praet – schenking dhr. en mevr. De Groof-Galliaert – schenking Felicie Gruszow-Bloch, met dank aan familie Bloch en Regina Sluszny – schenking Abraham Hofnung, met dank aan Sara Rybski-Hofnung – schenking Jozef Huysmans, met dank aan Yves Van den Brande – schenking Sarah Katznelson-Slager, met dank aan Wieske Veldhuis – schenking Jack Kesselman – schenking Pierre Klein, met dank aan Nicole Klein en prof. Jan Leysen – schenking Serge Kwintner en familie – schenking Dominique Labordery

schenking Roland Levi – schenking Roger Loria – schenking Frank Luyts – schenking Marc Michiels – schenking familie Puterman (met dank aan Serge Klarsfeld) – schenking Willy Rajter – schenking Etienne Steel (met dank aan Bob and Luce Steel) – schenking Paula Tallieu (met dank aan Michel Dierickx) – schenking traktaten over sporthelden door André Taerwe, met dank aan Erik Taerwe, Lord of Lochaber – schenking Richard Van Houcke, met dank aan Sabine Claeys – schenking Flor Van Laer – schenking Jacky Weimann en familie – schenking Jacques Wenger – schenking Marc Zalcman

Kazerne Dossin dankt alle onderzoekers, familieleden en vrienden van gedeporteerden die foto’s voor de portrettenmuur ter beschikking stelden.

Kazerne Dossin dankt volgende personen voor hun bibliotheekschenkingen: Boekhandel De Slegte (filiaal Antwerpen), mevr. Ida Bornsztajn-Opal, mevr. Patsy Brigou, Ridder Jean de Codt, dhr. Maurice Dirix, dhr. Ignace Lesnicki, dhr. Marc Michiels, mevr. A. Minnes, mevr. Denise Ramet, dhr. Jan Teugels en mevr. May Van Ruyssevelt-Suykerbuyk (weduwe prof. Gérard Koene).

Marketing & communicatie

0 unieke bezoekers op de website
0 volgers op sociale media
0 lezers en kijkers via 500 persclips

Website, mailings en sociale media

Kazerne Dossin herwerkt haar huidige website naar een nieuwe structuur en maakt ruimte voor nog meer informatie op maat. Het museum zet verder in op betalende advertenties (AdWords) en kan zo rekenen op 125.000 bezoeken aan de website. Met dagelijkse Facebook-posts genereert Kazerne Dossin in totaal een bereik van 869.850 geïnteresseerden. Kazerne Dossin past de GDPR-wetgeving toe op haar CRM-systeem voor nieuwsbrieven en zet verder in op doelgroepgerichten communicatie.

Pers

Kazerne Dossin komt 500 keer aan bod in de pers, dat is 44% vaker dan in het vorig jaar. 50% van de persclips verschijnt online, 23% in de reguliere kranten en 9% op radio en TV. In totaal haalt het museum een bereik van 28.469.860 lezers en kijkers, goed voor een mediawaarde van €26.910.208. Hoogtepunten zijn de opening van Holocaust en Strips, de inhuldiging van de nieuwe vitrines en de portrettenviering. Kazerne Dossin wordt ook vaker als expert gevraagd om te reflecteren over actuele nieuwsfeiten zoals hatespeech, discriminatie, polarisatie, etc.

Holocaust en Strips

Voor de expo Holocaust en Strips wordt een campagne opgezet met o.a. een posteractie in Vlaamse stations, gerichte advertenties in kranten en tijdschriften, een sociale mediacampagne en de verspreiding van affiches en flyers. Kazerne Dossin is ook vertegenwoordigd op de Cultuurmarkt in Antwerpen en op Uit zonder Uitlaat in Mechelen.

Feedback van onze bezoekers

Organisatie

HR

  • Voltijdse medewerkers21
  • mannen8
  • vrouwen13
  • Deeltijdse medewerkers3
  • Instroom2
  • Uitstroom1
  • Gedetacheerde medewerkers (geïntegreerde politie)2
  • Gidsen57
  • Vrijwilligers (hosts & suppoosten)23
  • HPM-begeleiders76
  • Stagiaires11

Kazerne Dossin stelt zich in regel met de vernieuwde privacywetgeving (General Data Protection Regulation) en beschermt zo de privégegevens van o.a. medewerkers en vrijwilligers. De juridische dienst van het Sociaal Secretariaat stelt een Privacy Policy op op maat van de onderneming en informeert zo medewerkers over hun rechten en plichten in het kader van de nieuwe regeling. Kazerne Dossin bereidt zich ook voor op de nieuwe wetgeving rond bijklussen voor verenigingen. Vanaf januari 2019 zullen enkele gidsen in dit systeem instappen.Kazerne Dossin stelt zich in regel met de vernieuwde privacywetgeving (General Data Protection Regulation) en beschermt zo de privégegevens van o.a. medewerkers en vrijwilligers. De juridische dienst van het Sociaal Secretariaat stelt een Privacy Policy op op maat van de onderneming en informeert zo medewerkers over hun rechten en plichten in het kader van de nieuwe regeling. Kazerne Dossin bereidt zich ook voor op de nieuwe wetgeving rond bijklussen voor verenigingen. Vanaf januari 2019 zullen enkele gidsen in dit systeem instappen.

Daarnaast zet Kazerne Dossin verder in op haar HR-loopbaanbeleid (wervingsproces, prestatiemanagement, vorming en opleiding & persoonlijk ontwikkelingsprogramma). Kazerne Dossin draagt welzijn hoog in het vaandel, en wil haar medewerkers beschermen tegen burn-out. De organisatie zet in op waardering en retentie door te investeren in een goede work-life-balance door o.a. telewerk, teamlunches, etc.

panoramazaal Kazerne Dossin (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt

Subsidies en partners

Kazerne Dossin wil vanuit haar maatschappelijke verantwoordelijkheid bruggen bouwen tussen het verleden en het heden. Verschillende Belgische en Europese overheden dragen samen met (inter)nationale partners en donateurs bij tot de realisatie van deze doelstelling. Naast de vaste dotatie van Vlaamse Regering, continueert Stad Mechelen haar steun aan de dagelijkse werking van het museum, memoriaal en documentatiecentrum.

Dankzij projectsubsidies krijgen ook specifieke werkingsdomeinen een duwtje in de rug. Kazerne Dossin kan haar educatieve werking en haar onderzoeksprojecten nationaal en internationaal versterken via impulsprogramma’s van de Koning Boudewijnstichting, en binnen de Europese partnerprojecten EHRI, RETHINK en HHEINA. Voor de tijdelijke tentoonstelling Holocaust en Strips kan Kazerne Dossin rekenen op extra steun van de Nationale Loterij, van mediapartner Klara en van de Mechelse partner Het Anker.

Vriendenwerking & Testament.be

Het museum mag dit jaar een 30-tal nieuwe steunende vrienden verwelkomen, en vele loyale vrienden hernieuwen hun engagement. Daarnaast kan Kazerne Dossin in 2018 rekenen op meer dan 90 financiële donaties van particulieren en familieleden van slachtoffers, zowel rechtstreeks als via de projectrekening bij de Koning Boudewijnstichting en dankzij gerichte fondsenwervingsacties tijdens het publieksweekend en de Warmste Week. Vanaf 2019 zal iedereen de kans krijgen de projecten van het museum en het memoriaal te steunen via een online crowdfundingmodule. Daarnaast ontvangen ruim 50 geïnteresseerden een uitgebreid informatiepakket via de duolegatencampagne die Kazerne Dossin ontwikkelt met Testament.be.

Lezing polarisatie (c) Guy Kleinblatt (c) Guy Kleinblatt

Opleiding & vorming

Kazerne Dossin investeert verder in de professionalisering van haar team door middel van organisatiebrede en individuele opleidingen. Voor alle medewerkers worden opleidingen georganiseerd rond timemanagement, samenwerken via DISC, veiligheid & awareness, brandblussen, omgaan met agressie en EHBO. Voor leidinggevenden is een vormingsreeks opgezet rond teammanagement. Daarnaast scholen verschillende medewerkers zich bij om hun eigen werkingsgebied te versterken: archivistiek, WordPress, GDPR, SEO, friendraising, socio-juridische actualiteit, contra-terrorisme, en polarisatiemanagement. Tot slot volgen verschillende medewerkers lezingen, colloquia en studiereizen over Holocaust, mensenrechten en museologie.

Veiligheid, infrastructuur en milieu

Het bewakingspersoneel, alle medewerkers, gidsen en vrijwilligers van Kazerne Dossin volgen opleidingen rond de verschillende aspecten van ‘security awareness’. Kazerne Dossin investeert in ecologische maatregelen dankzij de installatie van zonnepanelen op het dak van het museum, in werking sinds februari 2018. Voor e-mail en telefonie, worden in 2018 stappen ondernomen om veilige cloud-based-oplossingen te installeren. Daarnaast namen de werkgroepen voor de renovatie van het Memoriaal een start. Het memoriaal zal heropend worden in het najaar van 2019.

Dank

Alle realisaties uit 2018 zijn enkel tot stand kunnen komen door de fantastische inzet van alle medewerkers, gidsen, vrijwilligers en stagiairs van Kazerne Dossin.

Ook alle leden van de Raad van Bestuur en Algemene Vergadering vormen een onmisbare schakel in het succesjaar van Kazerne Dossin.

Kazerne Dossin dankt daarnaast haar Founding partners, sponsors en steunende vrienden.

Speciale dank gaat ook uit naar de familieleden en vrienden van slachtoffers voor hun donaties en schenkingen.

Vlaamse overheid — Stad Mechelen — Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) — International Holocaust Remembrance Alliance (IHRA) — De familie Springer-Chasman — Guido Knops VOF — Raad van Europa — De Nationale Loterij — Rothschild Hanadiv Foundation — Brussels Hoofdstedelijk Gewest — Departement Internationaal Vlaanderen — Vlaams Ministerie van Onderwijs — Vlaams Ministerie van Cultuur, Jeugd, Sport en Media — Koning Boudewijnstichting — SD Worx — Europees Sociaal Fonds (ESF) — Toerisme Vlaanderen — Visit en MARCOM Mechelen e.a.